Samodzielne ustalanie wartości początkowej środka trwałego

Wyłącznie wówczas, gdy nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, o których mowa w art. 22n ustawy o pdof, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika. Wycena ta powinna uwzględniać ceny rynkowe środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Podatniczka w 2006 r. kupiła lokal mieszkalny od Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Według wyceny rzeczoznawcy majątkowego wartość tego lokalu, która znalazła się w akcie notarialnym jego nabycia, wynosiła 56.454 zł. Podatniczka zapłaciła za niego jednak tylko 10% jego wartości, wykorzystując przysługującą jej ulgę. W momencie nabycia lokal był w złym stanie technicznym - budynek, w którym się znajduje został bowiem wybudowany w latach 50-tych XX wieku i nigdy nie był remontowany. Lokal ogrzewany był tylko jednym piecem kaflowym, miał przeciekające okna, ściany pokryte farbą olejną, łazienkę bez kranu oraz płyty pilśniowe zamiast normalnych podłóg. Podatniczka przeprowadziła w nim generalny remont - wymieniła okna i drzwi, zamontowała nowe ogrzewanie oraz zmodernizowała i wyposażyła nowocześnie łazienkę i kuchnię.

W 2016 r. podatniczka zaczęła opisany lokal wynajmować w ramach tzw. prywatnego najmu opłacając z tego tytułu podatek dochodowy według skali podatkowej. Dzięki temu ustalając podstawę opodatkowania może pomniejszać osiągane przychody o koszty ich uzyskania. Z tego też względu wynajmowane mieszkanie postanowiła uznać za środek trwały i naliczanymi w ramach amortyzacji odpisami obciążać koszty uzyskania przychodów z prywatnego najmu. W tym celu musi ustalić wartość początkową lokalu. Jednak brakuje jej dowodów potwierdzających wszystkie nakłady poniesione na doprowadzenie lokalu do obecnego stanu, gdyż pierwotnie nie przewidywała przeznaczenia go na potrzeby najmu. Mając wątpliwości jak obliczyć wartość początkową lokalu na potrzeby amortyzacji, o rozstrzygnięcie tej kwestii zwróciła się do organu podatkowego. Jednocześnie uznała, że może tego dokonać w oparciu o art. 22g ust. 8 ustawy o pdof z uwagi na to, że nie ma dowodów poniesienia wydatków na remont i jednocześnie przyjęcie ceny zapłaty z aktu notarialnego, tj. 5.645,40 zł byłoby nieadekwatne do obecnej wartości lokalu.

ZDANIEM IZBY SKARBOWEJ:

Organ podatkowy w wydanej interpretacji wskazał, że na prawidłowe ustalenie wartości początkowej środka trwałego mają wpływ wszelkie wydatki dotyczące jego przystosowania do stanu kompletności i zdatności do użytku w dniu przyjęcia do używania. W związku z tym do wartości początkowej środka trwałego należy zaliczyć zarówno wydatki poniesione na jego zakup, jak również wydatki związane z jego remontem poniesione do dnia przyjęcia tego środka trwałego do używania. Następnie zaznaczył, że w analizowanym stanie faktycznym podatniczka nie miała, co do zasady, obowiązku gromadzenia faktur oraz innych dokumentów potwierdzających wysokość poniesionych wydatków związanych z remontem mieszkania. Z tego względu ma prawo jego wartość początkową ustalić zgodnie z art. 22g ust. 8 ustawy o pdof. Z przepisu tego wynika, że w sytuacji, gdy nie można ustalić ceny środków trwałych nabytych przed dniem założenia ewidencji, należy określić ich wartość w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika. Jednocześnie wycena ta powinna zostać dokonana w oparciu o ceny rynkowe rzeczy tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji z uwzględnieniem ich stanu oraz stopnia zużycia. Dopuszczalne przy jej wykonywaniu jest korzystanie z pomocy biegłych.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 lipca 2016 r., nr ILPB4/4511-1-2/16-2/BC)

Komentarz redakcji

Należy wyraźnie podkreślić, że możliwość ustalenia wartości początkowej środka trwałego w drodze samodzielnej wyceny stanowi sytuację szczególną, wyjątek od obowiązującej zasady ustalania tej wartości według ceny nabycia. Zastosowanie jej może dotyczyć zatem wyłącznie tych sytuacji, w których podatnik nie posiada, bo nie musiał posiadać, stosownych dokumentów stwierdzających wysokość wydatków poniesionych na nabycie i przystosowanie tego składnika do używania. Odnosi się to m.in. do składnika majątku nabytego przed rozpoczęciem działalności, w której będzie wykorzystywany, czy też przeznaczenia na jej cele prywatnego składnika majątku.