Obowiązkowe rozliczanie podatku VAT przez czynnego podatnika

Czynni podatnicy VAT mają ustawowy obowiązek rozliczania podatku VAT w miesięcznych bądź kwartalnych deklaracjach, składanych za okresy miesięczne (bądź w niektórych przypadkach kwartalne), w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (kwartale).

Największą grupę podatników podatku od towarów i usług stanowią rozliczający podatek VAT w terminach miesięcznych. Są to podatnicy obowiązani do składania deklaracji na formularzu VAT-7 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Stanowi o tym art. 99 ust. 1 ustawy o VAT.

Kwartalne rozliczanie podatku VAT dotyczy:

• małych podatników (tj. podatników, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła limitu określonego w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT), którzy wybrali kasową metodę rozliczeń,
   
• małych podatników, którzy nie wybrali metody kasowej, ale wybrali kwartalne rozliczanie się z podatku, zawiadamiając o tym zamiarze urząd skarbowy,
   
• podatników, którzy ze względu na osiągnięte obroty nie mogą korzystać ze statusu małego podatnika, którzy jednak wybrali kwartalny cykl rozliczeń wiążący się z zaliczkami uiszczanymi za I i II miesiąc kwartału.

Składając deklarację, czy to miesięczną czy kwartalną należy pamiętać o zasadach wynikających z art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.). Z przepisu tego wynika, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.

Deklarację VAT podatnik sporządza w oparciu o prowadzone ewidencje sprzedaży i zakupu VAT, w których wpisuje wszelkie dane mające wpływ na kwotę zobowiązania w podatku VAT. W ewidencji sprzedaży uwzględnia się obroty uzyskane ze sprzedaży dokonanej przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym, z podziałem na poszczególne stawki podatkowe. Natomiast w ewidencji zakupów VAT wpisuje się dane z faktur zakupu, które stanowią podstawę do odliczenia podatku naliczonego przez podatnika.

Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy. Przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza. Wynika to z art. 106e ust. 11 ustawy o VAT.

Po podsumowaniu danych wynikających z ewidencji podatnik wypełnia odpowiednie pozycje deklaracji, przyjmując wówczas zasady zaokrąglania określone w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej. Na podstawie tego przepisu, podstawę opodatkowania, kwotę podatku należnego oraz podatku naliczonego w deklaracji VAT (zarówno miesięcznej, jak i kwartalnej) zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 groszy i więcej, podwyższa się do pełnych złotych.

Uwaga

Zasadą jest, że niezależnie od tego, czy podatnik w danym okresie rozliczeniowym wykonał czynności opodatkowane czy też nie, ma on obowiązek złożenia deklaracji VAT.

Podatek VAT oparty jest na technice samoobliczania. W myśl bowiem art. 99 ust. 12 ustawy o VAT, zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi je w innej wysokości.

Uwaga

Brak realizacji obowiązku złożenia deklaracji bądź też wątpliwości co do prawidłowości jej sporządzenia przez podatnika stanowią podstawę do wszczęcia przez organ podatkowy postępowania kontrolnego.

W przypadku gdy przeprowadzone postępowanie nie wykaże nieprawidłowości w dokonanym przez podatnika rozliczeniu, nie wszczyna się postępowania podatkowego i nie wydaje decyzji. Jeśli natomiast pojawią się jakiekolwiek rozbieżności bądź też okaże się, że podatnik w złożonej deklaracji zaniżył zobowiązanie podatkowe, bądź też zawyżył kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, urząd skarbowy przeprowadza postępowanie podatkowe, które kończy się wydaniem decyzji określającej ww. kwoty w prawidłowej wysokości.