Wycofanie nieruchomości ze spółki a podatek od spadków i darowizn

Jestem wspólnikiem dwuosobowej spółki jawnej. Mamy z drugim wspólnikiem równy udział w zyskach i stratach spółki. Chcemy wycofać ze spółki nieruchomość i przejąć ją jako współwłaściciele na cele prywatne na podstawie uchwały wspólników. Wycofanie nieruchomości ma być nieodpłatne. Czy w takim przypadku trzeba będzie rozliczyć się z podatku od spadków i darowizn?

Spółka jawna jest odrębnym podmiotem prawa od swoich wspólników. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (art. 28 K.s.h., Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.). Czynność zbycia poszczególnych składników majątku tej spółki podlega zasadzie swobody umów. Przepisy K.s.h. nie wyłączają możliwości wycofania wkładu czy zbycia składnika majątku nabytego przez spółkę na rzecz wspólników.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje, że opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, tytułem m.in. darowizny. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § 1 K.c., Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Jednakże nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu (art. 889 pkt 1 K.c.).

Wspólnicy mogą podjąć uchwałę o wycofaniu nieruchomości na ich potrzeby własne z określeniem, że staną się jej współwłaścicielami w takim stosunku, w jakim uczestniczą w zyskach spółki. W następstwie tej uchwały powinno dojść do zawarcia umowy nienazwanej nieodpłatnego przeniesienia nieruchomości na rzecz wspólników spółki. Umowa ta wymaga formy aktu notarialnego stosownie do treści art. 158 K.c. Co istotne, gdy wolą wspólników nie jest zawarcie umowy darowizny, organy podatkowe nie kwalifikują wskazanej umowy nienazwanej jako darowizny. Na takim stanowisku stanął ostatnio Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2015 r., nr IBPB-2-1/4515-117/15/DP. Stwierdził on, że jeżeli czynność nieodpłatnego przeniesienia przez spółkę osobową (jawną) nieruchomości na wspólników na ich cele osobiste będzie umową nienazwaną, przenoszącą własność w następstwie wykonania zobowiązania wynikającego z jednomyślnej uchwały wspólników o wycofaniu nieruchomości i nie przyjmie formy umowy darowizny, to wskazana czynność nie będzie podlegała ustawie o podatku od spadków i darowizn. Dyrektor IS uznał, że rozpatrywana przez niego czynność nie przyjmie któregokolwiek z tytułów wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie to ani umowa darowizny, ani też nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Analogiczne stanowisko zaprezentowane było także w interpretacjach indywidualnych Dyrektora IS w Katowicach z dnia 27 czerwca 2012 r., nr IBPBII/1/436-112/12/ASz, czy Dyrektora IS w Poznaniu z dnia 2 czerwca 2010 r., nr ILPB2/436-57/10-5/AJ.