Kiedy można złożyć deklarację SD-Z2?

Miesiąc temu zmarła moja mama. Wraz z bratem jesteśmy jedynymi spadkobiercami po niej. Nie przeprowadziliśmy jeszcze sprawy spadkowej. Czy istnieje możliwość, aby już teraz złożyć deklarację podatkową, tak aby nie płacić w przyszłości podatku od spadku? Spotkałem się ze stanowiskiem, że można to zrobić dopiero po dopełnieniu formalności w sprawie dziedziczenia w sądzie czy u notariusza. W ciągu kilku tygodni czeka mnie poważna operacja i chcę sprawę deklaracji uregulować już teraz.

Jest to możliwe. Osoby najbliższe należące do tzw. grupy zerowej mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia podatkowego w związku z nabyciem rzeczy i praw m.in. tytułem dziedziczenia. Kluczowym warunkiem umożliwiającym skorzystanie z tego przywileju jest terminowe i prawidłowe złożenie zeznania podatkowego SD-Z2. Należy to zrobić w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie powyższego terminu, omawiane zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

W przeszłości można było spotkać się ze stanowiskiem, w myśl którego kwestionowano dopuszczalność złożenia zeznania podatkowego wcześniej, tj. przed wydarzeniem, od którego zaistnienia liczony jest bieg wspomnianego terminu. Uzasadniano to tym, że przepis nie tyle wskazuje maksymalny okres na złożenie stosownej deklaracji, ale wyznacza przedział czasowy, w którym może to nastąpić. W konsekwencji takie wcześniejsze złożenie zeznania podatkowego uznawane było za nieskuteczne. Jednak w myśl orzecznictwa sądowego taka interpretacja przepisu nie była zgodna z prawem. Uznano, że podatnik nie może być karany za to, że wcześniej wypełnia nałożony przez ustawę obowiązek, który pozwala mu na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego. Celem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest uszczelnienie systemu podatkowego i ewidencjonowanie tego rodzaju przysporzeń majątkowych, a nie stawianie ograniczeń czy utrudnianie podatnikom skorzystania ze zwolnienia podatkowego. Realizacja tego celu będzie zapewniona, jeżeli podatnik złoży zeznanie podatkowe także wtedy, gdy będzie posiadał wszelkie dane pozwalające mu na wypełnienie zeznania, nawet jeśli postanowienie sądu o nabyciu spadku (czy akt poświadczający dziedziczenie) nie będą jeszcze wydane.