Niektóre nowe ulgi i preferencje w podatku dochodowym

Pośród zmian w podatku dochodowym wchodzących w życie w 2016 r. znalazło się szereg ulg i preferencji. W tym zakresie do najważniejszych należą te dotyczące przyzakładowych żłobków i przedszkoli oraz preferencyjnego opodatkowania sprzedaży tzw. domowej żywności.

Sprzedaż domowej żywności

Ustawą o zmianie ustawy o pdof oraz niektórych innych ustaw z dnia 9 kwietnia 2015 r. (Dz. U. poz. 699 ze zm.) w zakresie podatku dochodowego uregulowano opodatkowanie sprzedaży żywności przetworzonej przez rolników we własnym gospodarstwie.

Przepisy omawianej nowelizacji przewidują, że począwszy od 1 stycznia 2016 r., gdy przetwarzanie przez rolników produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej hodowli lub chowu żywności będzie się odbywać na sposób inny niż przemysłowy, ich sprzedaż będzie mogła następować bez konieczności rejestrowania działalności gospodarczej. Przychody uzyskane z tego tytułu będą wówczas zaliczane do przychodów z tzw. innych źródeł - o ile nie zostały uzyskane w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz nie są opodatkowane podatkiem akcyzowym.

Warunkiem takiej kwalifikacji przychodów uzyskanych ze sprzedaży własnych produktów z gospodarstwa rolnego jest jednak to, aby produkcja żywności następowała z własnych surowców i prowadzona była wyłącznie osobiście przez rolnika lub jego domowników, a sprzedaż przetworzonych produktów kierowana była bezpośrednio do konsumentów. Ponadto sprzedaż przetworzonej żywności powinna się odbywać w miejscach, w których produkty te zostały wytworzone lub na targowiskach.

Rolnik w miejscu sprzedaży będzie musiał posiadać ewidencję sprzedaży zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu i przychód narastająco od początku roku. Dzienne przychody będzie musiał ewidencjonować w dniu sprzedaży, a ewidencję prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy.

Rolnik na 2% ryczałcie

Zasadniczo przychody z tzw. innych źródeł podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. Rolnicy osiągający przychody ze sprzedaży omawianych wyrobów od 1 stycznia 2016 r. będą mogli jednak opłacać od nich ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zasady oraz terminy wyboru i rezygnacji z tej formy opodatkowania, dokonywania odliczeń są dla nich identyczne jak w przypadku podatników będących przedsiębiorcami korzystającymi w prowadzeniu działalności gospodarczej z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Dla przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych ustawodawca przewidział jednak preferencyjną stawkę ryczałtu ewidencjonowanego - wynosi ona 2%.

Rolnicy ryczałtowcy obowiązani będą, analogicznie jak ci opłacający podatek według skali podatkowej, prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży i posiadać ją w miejscu, w którym następuje sprzedaż produktów.

Jeżeli w trakcie roku podatkowego podatnik nie spełni warunków pozwalających na uznanie uzyskiwanych przez niego przychodów za osiągnięte w ramach tzw. innych źródeł, to straci prawo do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Gdyby równocześnie prowadził samodzielnie działalność gospodarczą, utrata warunków dotyczyć będzie także przychodów z tego źródła.

Żłobek i przedszkole a koszty pracodawcy

Przepisy dotyczące preferencji i zwolnień związanych z tworzeniem przyzakładowych żłobków i przedszkoli oraz dofinansowań do pobytu dzieci w takich placówkach znalazły się w ustawie z dnia 3 września 2015 r. o zmianie ustawy o pdof oraz ustawy o pdop (Dz. U. poz. 1296).

Ujednolicone teksty ustaw o pdof i pdop dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Nowelizacja ta przewiduje, że począwszy od 1 stycznia 2016 r. wydatki poniesione na utworzenie zakładowego: żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola pracodawcy będą mogli zaliczyć do kosztów podatkowych. Pracodawcy tworzący takie placówki będą mogli obciążyć koszty podatkowe również wydatkami na ich prowadzenie. W tym jednak zakresie ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia. Polegają one na tym, że koszty podatkowe pracodawcy będą stanowiły koszty prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego do wysokości nieprzekraczającej kwoty 400 zł miesięcznie na każde dziecko pracownika uczęszczające do takiej placówki i nieprzekraczającej 200 zł na każde dziecko pracownika uczęszczające do przedszkola.

Oprócz stworzenia możliwości rozliczania w kosztach podatkowych wydatków na utworzenie i prowadzenie przedmiotowych placówek, ustawodawca zezwolił również na obciążanie ich dofinansowaniem pracownikom wydatków związanych z:

objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, nie więcej jednak niż 400 zł miesięcznie na każde dziecko,
uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola, nie więcej niż 200 zł miesięcznie na każde dziecko.

Z ustawy nowelizującej wynika jeszcze jeden warunek, jaki musi zostać spełniony, aby wszystkie wskazane wydatki mogły zostać zakwalifikowane jako koszty podatkowe. Chodzi tu o źródło finansowania, którym nie może być ZFŚS - tylko wówczas wskazane wydatki będą obciążały koszty.

Określając zakres pojęcia koszów utworzenia zakładowego żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola ustawodawca wskazał, że mieszczą się w nim koszty poniesione do dnia uzyskania wpisu do właściwego rejestru w zakresie spełniania warunków wymaganych do utworzenia tych placówek. Należą do nich niezbędne koszty nabycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych, przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji, modernizacji, remontu środków trwałych lub nabycia innych składników majątku. Będą to także koszty dotyczące środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub innych składników majątku ponoszone po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru.

Z kolei jako koszty prowadzenia tych placówek ustawodawca klasyfikuje również odpłatne nabycie przez pracodawcę usługi polegającej na zapewnieniu dziecku pracownika opieki w takiej placówce.

Dofinansowanie pracownika ze zwolnieniem

Otrzymane przez pracowników świadczenia związane z pobytem dzieci w omawianych placówkach należy zakwalifikować jako przychody ze stosunku pracy. Przychody te w określonych warunkach będą mogły jednak korzystać ze zwolnienia od podatku. Od 1 stycznia 2016 r. zwolnione od podatku dochodowego będą świadczenia otrzymane z ZFŚS, związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach, klubach dziecięcych lub przedszkolach. Przypomnijmy, że obecnie w ustawie o pdof funkcjonuje podobne zwolnienie - nie obejmuje ono jednak swoim zakresem świadczeń związanych z pobytem dzieci w przedszkolach. Zupełnie nowym zwolnieniem przedmiotowym zostaną natomiast objęte świadczenia, które nie są finansowane z ZFŚS, otrzymane przez pracownika od pracodawcy z tytułu:

objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego,
uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola.

W obu przypadkach zwolnienie to będzie jednak limitowane. W pierwszym będzie obejmowało świadczenie pracownicze w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 400 zł, a w drugim - kwoty 200 zł.