Akcyza od samochodów nabytych w innym kraju UE

Opodatkowaniu akcyzą podlega nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodów osobowych, rozumiane jako czynność polegająca na przemieszczeniu samochodu osobowego, niezarejestrowanego wcześniej w Polsce, z terytorium państwa UE do Polski. Fizyczne przemieszczenie tego samochodu z terytorium państwa UE do Polski stanowi zatem nabycie wewnątrzwspólnotowe, z którym wiąże się powstanie obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym.

Obowiązek podatkowy

Podatnikiem podatku akcyzowego jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje m.in. nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium Polski.

Obowiązek podatkowy z tytułu tego nabycia powstaje z dniem:

1) przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa UE na terytorium kraju - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju,

2) nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel - jeżeli nabycie prawa rozporządzania tym samochodem jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu tego samochodu do Polski,

3) złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym - jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o tę rejestrację nie jest jego właścicielem.

Wysokość stawki podatku akcyzowego została określona w art. 105 ustawy o podatku akcyzowym i jest ona uzależniona od rodzaju samochodu oraz od pojemności silnika (patrz ramka).

Stawka akcyzy na samochody osobowe wynosi:

1)	18,6% podstawy opodatkowania - dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2.000 cm³,
2)	9,3% podstawy opodatkowania - dla samochodów osobowych:
	a)	o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2.000 cm³, ale nie wyższej niż 3.500 cm³,
	b)	stanowiących pojazd hybrydowy o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2.000 cm³, ale nie wyższej niż 3.500 cm³,
3)	1,55% podstawy opodatkowania - dla samochodów osobowych o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego równej 2.000 cm³ lub niższej,
4)	3,1% podstawy opodatkowania - dla pozostałych samochodów osobowych.

Deklaracja

Podatnik z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego jest obowiązany po dokonaniu jego przemieszczenia do Polski, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację uproszczoną AKC-US właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji tego samochodu w Polsce zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Podatnik musi także dokonać obliczenia i zapłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego akcyzy w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego w Polsce.

Wynika to z art. 106 ust. 2 i ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym.

Zmiany konstrukcyjne w pojeździe

Zgodnie z art. 100 ust. 1a ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również:

1) dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy,

2) nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b) albo ust. 2, a w wyniku kontroli albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Przekształcenie pojazdu w samochód osobowy stanowi nową okoliczność, która jest przedmiotem opodatkowania akcyzą i która rodzi obowiązek podatkowy (powstający w tym przypadku z dniem dokonania tej czynności). Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym zarejestrowanym w Polsce zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

W myśl art. 104 ust. 6b tej ustawy podstawą opodatkowania z tytułu dokonania wcześniej wskazanych zmian w pojeździe jest średnia wartość rynkowa samochodu osobowego na rynku krajowym pomniejszona o kwotę podatku VAT oraz o kwotę akcyzy.

Definicję średniej wartości rynkowej zawarto w art. 104 ust. 11 ustawy, zgodnie z którym jest to wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym w dniu powstania obowiązku podatkowego średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz - jeżeli jest to możliwe do ustalenia - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym co samochód osobowy odpowiednio powstały w wyniku dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.

Przy czym dokonanie przebudowy zarejestrowanego samochodu, która nie doprowadzi do zmiany przeznaczenia pojazdu (samochód zarówno przed, jak i po dokonanej przebudowie będzie samochodem osobowym), nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1542 ze zm.)