Prawo do odliczenia VAT z faktury bez NIP

Przepisy ustawy o VAT nie pozbawiają prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur, na których nie ma NIP nabywcy. Na prawo do odliczenia VAT nie wpływa także umieszczenie dodatkowych zapisów na fakturach.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Podatnik VAT zajmuje się handlem obuwiem. Współpracuje z dostawcami krajowymi, którzy są czynnymi podatnikami podatku VAT w Polsce i posługują się polskim NIP. Dostawy są dokonywane na terytorium kraju, a nabywane towary służą wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Podatnik w transakcjach handlowych z dostawcami towaru występuje jako nabywca w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, podając m.in. swój NIP. Wyjaśnił, że zdarzają się sytuacje, w których pomimo wpisania NIP w procesie zamówienia, sprzedawcy nie umieszczają jego NIP na fakturze. Wystawiane przez dostawców faktury spełniają jednak wszystkie pozostałe wymogi formalne przewidziane w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT. Zdarzają się także sytuacje, gdy na fakturze pojawia się zwrot o treści: "Ten rachunek nie może zostać wykorzystany do odliczenia naliczonego podatku VAT", co wskazuje, że dostawcy identyfikują taką sprzedaż jako sprzedaż na rzecz konsumenta.

Od organu podatkowego podatnik oczekiwał potwierdzenia, że w przedstawionych przez niego okolicznościach przysługuje mu prawo do odliczenia VAT z wystawionych przez sprzedających faktur.

ZDANIEM DYREKTORA KIS:

Dyrektor KIS wyjaśnił, że podstawę do dokonania odliczenia podatku VAT może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy konkretnymi podmiotami, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi. Niezgodność któregokolwiek z tych aspektów eliminuje możliwość odliczenia podatku naliczonego, zawartego w fakturze, która nie odzwierciedla rzeczywistego zdarzenia gospodarczego.

Dyrektor KIS wskazał, że sam fakt otrzymania faktury z wykazanym podatkiem VAT nie jest wystarczającą przesłanką do realizacji prawa do dokonania obniżenia podatku należnego. Aby powstało prawo do odliczenia, u wystawcy faktury podatek VAT musi być wymagalny, co oznacza, że powstał obowiązek podatkowy z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, a także powstała podstawa opodatkowania z tytułu zrealizowania jednej z czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ustawodawca w art. 88 ustawy o VAT enumeratywnie określił listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia braku NIP nabywcy jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Dyrektor KIS stwierdził, że brak NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT. Przepisy ustawy o VAT nie uzależniają także prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od umieszczania stosownych "dopisków" na fakturach.

Reasumując, Dyrektor KIS podkreślił, że najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik - aby mógł skorzystać z prawa do odliczenia VAT - nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 maja 2023 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.231.2023.1.PRM)

Komentarz redakcji

Trzeba zgodzić się ze stanowiskiem organu podatkowego, że sama faktura nie daje prawa do odliczenia podatku VAT w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi i nie zachodzą przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.