A A A

Gazeta Podatkowa nr 18 (1059) z dnia 3.03.2014

Opłaty za korzystanie ze środowiska na nowych zasadach

Zasadą jest, że podmioty korzystające ze środowiska zobowiązane są do ponoszenia z tego tytułu stosownych opłat. Obowiązek ten dotyczy m.in. przedsiębiorców, którzy w ramach prowadzonej działalności wykorzystują samochody, a także dokonuje się tego z tytułu spalania paliw w dużych kotłach. Zobowiązanie to ma też zastosowanie w przypadku emisji substancji powstających w trakcie malowania, lakierowania samochodów czy procesów spawalniczych. W tym roku rozliczeń dokonuje się na nowych zasadach. Po pierwsze, termin na ich dokonanie mija z końcem marca. Po drugie, rozliczyć należy cały uprzedni rok (a nie jak wcześniej tylko półrocze). Zmianie uległa również wysokość progu zwalniającego z obowiązku wnoszenia należności.

Kto i za co płaci?

Do ponoszenia opłat zobowiązane są wszelkie podmioty korzystające ze środowiska. Pod pojęciem tym traktować należy:

a) przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.), czyli osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą; za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej,

b) osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,

c) jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,

d) osobę fizyczną niebędącą podmiotem, o którym mowa w lit. a), korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Opłaty te ponosi się za:

1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza:

ze spalania paliw w kotłach,
z procesów technologicznych, np.: malowania, lakierowania, spawania, obróbki drewna, galwanizacji, wyrobu masy bitumicznej, wędzenia,
ze spalania paliw przez środki transportu,
z przeładunku benzyn silnikowych;

2) wprowadzanie do wód lub do ziemi:

ścieków pochodzących z powierzchni zanieczyszczonych wód opadowych lub roztopowych ujętych w systemy kanalizacyjne,
wód chłodniczych,
wód pochodzących z chowu i hodowli ryb,
wód zasolonych;

3) pobór wód, podziemnych i powierzchniowych wód śródlądowych i morskich wód wewnętrznych;

4) składowanie odpadów.

Naliczanie opłaty

W tym przypadku obowiązuje system samonaliczania opłaty. Podmiot korzystający ze środowiska, na podstawie posiadanych informacji samodzielnie dokonuje wyliczeń. Konieczne jest w tym celu wyliczenie wielkości wprowadzonego ładunku zanieczyszczeń. Opłata ta stanowi iloczyn wielkości wprowadzonego ładunku i obowiązującej w danym roku stawki jednostkowej:

Op = E × st

gdzie:

Op	-	należna opłata [w zł]
E	-	wielkość wprowadzonego ładunku (wielkość emisji) w okresie rozliczeniowym
st	-	stawka jednostkowa obowiązująca w danym okresie rozliczeniowym; stawki zawarte są w obwieszczeniu Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2013 (Mon. Pol. z 2012 r. poz. 766).

Można tutaj też skorzystać z pomocy specjalnych organizacji, które zajmują się wyliczaniem opłat. Szczególnie warto skorzystać z ich pomocy w sytuacji, gdy w wyniku jednej czynności do środowiska przedostaje się wiele substancji. Mamy z tym do czynienia np. przy spawaniu czy lakierowaniu.

Ponadto wskazać należy, że podmiot korzystający ze środowiska powinien prowadzić, aktualizowaną co roku, ewidencję zawierającą odpowiednio informacje o:

ilości i jakości pobranej wody powierzchniowej i podziemnej,
ilości, stanie i składzie ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi,
wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są ścieki, o których mowa w art. 3 pkt 38 lit. c) Prawa ochrony środowiska,
wielkości produkcji ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych oraz powierzchni użytkowej stawów eksploatowanych w cyklu produkcyjnym w obiektach chowu lub hodowli tych ryb bądź tych organizmów, za okres od dnia 1 maja roku rozpoczynającego cykl do dnia 30 kwietnia roku następującego po zakończeniu tego cyklu produkcyjnego.

31 marca - mija termin na dokonanie rozliczenia opłat za korzystanie ze środowiska.

Jeśli zaś chodzi o zasady prowadzenia ewidencji odpadów, to należy sięgnąć do przepisów ustawy o odpadach.

Wyliczoną opłatę należy wnieść na konto urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Natomiast opłatę za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wynikające z eksploatacji urządzeń wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.

Nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł.

Ponadto w terminie do końca marca należy przedłożyć marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje i dane, na podstawie których wyliczono opłaty. Ten z kolei przekaże je wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.

Przykład

W 2013 r. przedsiębiorca zatankował do firmowego auta 3.000 l paliwa (olej napędowy). Jest to samochód osobowy z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 5. Faktury wystawione były na firmę.

Wyliczenie opłaty:

ilość paliwa: 3.000 l,
gęstość paliwa (ON): 0,84 kg/l,
3.000 l × 0,84 kg/l = 2.520 kg (2,52 Mg),
stawka opłaty na 2013 r.: 3,62 zł/Mg,
opłata: 2,52 Mg × 3,62 zł/Mg = 9,12 zł.

Wybrane wzory stosowane do wyliczania opłat:

Obliczanie ładunku gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza na podstawie czasu pracy instalacji i wskaźnika emisji substancji:

E = T × W_emisji

gdzie:

E	-	wielkość emisji [w kg]
T	-	czas pracy źródła [h]
W_emisji	-	wskaźnik emisji [kg/h lub mg/h]

Opłata z tytułu wprowadzania wód chłodniczych:

Opłata = ilość wprowadzonej wody chłodniczej w dam³*
× stawka jednostkowa**

* 1 dam³ = 1.000 m³

** stawka jednostkowa zależna jest od temperatury wprowadzanych wód chłodniczych

W razie wprowadzenia wód chłodniczych do jezior jednostkowa stawka ulega podwojeniu.

Opłata za pobór wody podziemnej:

Opłata = V × S × w

gdzie:

V -	ilość pobranej wody na określone zapotrzebowanie [m³]
S -	jednostkowa stawka opłaty przyjęta dla danego zapotrzebowania [zł/m³]
w -	współczynnik różnicujący zależny od sposobu uzdatniania wody:
	2 -	jeżeli woda nie podlegała żadnym procesom uzdatniania bądź woda podlegała wyłącznie dezynfekcji lub demineralizacji albo innym procesom niżej niewymienionym
	1,25 -	odżelazianie i utlenianie
	1 -	odmanganianie
	0,5 -	usuwanie amoniaku, koagulacja domieszek, adsorpacja
	0,3 -	usuwanie azotanów lub metali ciężkich

Opłata za pobór wody powierzchniowej:

Opłata = V × S × w × r

gdzie:

V -	ilość pobranej wody powierzchniowej na określony cel [m³]
S -	jednostkowa stawka opłat [zł/m³]
w -	współczynnik różnicujący dla wody zależny od sposobu uzdatniania:
	2,8 -	woda nieuzdatniana bądź uzdatniana przez cedzenie na sitach bądź poprzez usuwanie z niej zawiesin bez stosowania chemicznych środków wspomagających lub też woda uzdatniana za pomocą innych procesów niżej niewymienionych
	2 -	woda podlega filtracji pospiesznej lub jest ujmowana za pomocą urządzeń infiltracyjnych
	1 -	woda podlega procesom koagulacji domieszek i flokulacji albo filtracji powolnej lub procesom odżelaziania i odmanganiania w przypadku wody z ujęć infiltracyjnych
	0,6 -	woda podlega procesom membranowym, wymiany jonowej, utleniania ozonem lub innymi utleniaczami i sorpcji na węglu aktywnym lub samej sorpcji na węglu aktywnym
	r -	współczynnik różnicujący zależny od obszarów działania Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej

Opłata za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza powstających przy przeładunku benzyn silnikowych:

Opłata = ilość przeładowanej benzyny [Mg]
× jednostkowa stawka opłat [zł/Mg]

Przy zastosowaniu rozwiązań technicznych o udokumentowanej skuteczności redukcji oparów do obliczenia opłaty stosuje się współczynnik:

A = (100 - n) : 100

gdzie:

n -	skuteczność redukcji [%]

Wówczas wzór wygląda następująco:

Opłata = ilość przeładowanej benzyny [Mg]
× A × jednostkowa stawka opłat [zł/Mg]

Zaległe opłaty środowiskowe należy wpłacić wraz z odsetkami

W latach ubiegłych pomimo ciążącego na nas obowiązku nie regulowaliśmy opłat z tytułu korzystania ze środowiska. Czy wyliczając zaległe opłaty należy doliczyć do nich odsetki?

W sytuacji niewywiązania się z obowiązku regulowania opłat z tytułu korzystania ze środowiska konieczne jest wyliczenie należnych opłat i uregulowanie ich wraz z odsetkami. W tym przypadku powstaje zaległość, od której naliczyć należy odsetki zgodnie z art. 51 § 1 oraz art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Obowiązek uiszczenia opłat przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin jej wniesienia.

Czytelnicy ustalając zaległe opłaty muszą pamiętać, że trzeba zastosować stawki obowiązujące w okresie, którego zaległość dotyczy. Należy przypomnieć, że w latach ubiegłych opłaty regulowało się dwa razy do roku, w terminie do 31 stycznia i 31 lipca (za mijające półrocze). Oznacza to, że od daty, kiedy powstała zaległość, trzeba doliczyć należne odsetki. Ponadto wówczas opłat nie wnosiło się z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których półroczna wysokość nie przekraczała kwoty 400 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 ze zm.)