Zasady ustanowienia zastawu skarbowego

Urząd skarbowy ustanowił na moim samochodzie zastaw skarbowy w celu zabezpieczenia spłaty zaległości podatkowych. Czy mógł to zrobić bez mojej zgody?

TAK. Obciążenie ruchomości zastawem skarbowym nie wymaga zgody podatnika ani wydania ruchomości.

Zastaw skarbowy to forma zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych podatnika (także należności przypadających od płatników, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za cudze zaległości podatkowe). Zastawem skarbowym mogą być obciążone rzeczy ruchome oraz zbywalne prawa majątkowe będące własnością podatnika oraz stanowiące współwłasność łączną jego i małżonka. Dany składnik majątkowy musi mieć w dniu ustanowienia takiego zabezpieczenia określoną minimalną wartość. W 2024 r. jest to co najmniej 17.800 zł. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone składniki majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.

Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu do Rejestru Zastawów Skarbowych. Wpis jest dokonywany na wniosek organu uprawnionego do występowania w imieniu Skarbu Państwa (lub jednostki samorządu terytorialnego). Czas wpływu wniosku do organu prowadzącego rejestr rozstrzyga o kolejności wpisów zastawów skarbowych. Organ prowadzący rejestr zawiadamia o dokonaniu wpisu podatnika, a także organ, na wniosek którego wpis został dokonany.

Ruchomość lub prawo majątkowe obciążone zastawem skarbowym pozostaje "w rękach" podatnika. Może tego mienia używać i nim rozporządzać, także zbyć. Zastaw skarbowy jest bowiem skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu skarbowego i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi. Wskazuje tak art. 46 § 1 Ordynacji podatkowej. Zastaw skarbowy wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem skarbowym wpisanym później. W przypadku gdy rzecz ruchoma lub zbywalne prawo majątkowe zostały obciążone zastawem ujawnionym w innym rejestrze prowadzonym na podstawie odrębnych ustaw, np. zastawem rejestrowym, zastaw wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później.

Zastaw skarbowy wygasa:

-	z mocy prawa, z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego albo
-	z dniem sprzedaży przedmiotu zastawu skarbowego w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym, albo
-	z dniem wykreślenia wpisu z Rejestru Zastawów Skarbowych (w przypadkach określonych w art. 46h i art. 46i Ordynacji podatkowej).