Przerwanie biegu terminu przedawnienia

Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję określającą zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie tej decyzji, która następnie została uchylona, zajęto rachunek bankowy podatnika. Czy powoduje to przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego?

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności. Jednocześnie, stosownie do art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany w przypadku zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został powiadomiony. Termin przedawnienia biegnie na nowo (od początku) od dnia następującego po dniu, w którym środek egzekucyjny został zastosowany. Stanowi tak art. 70 § 4 Ordynacji Podatkowej. Środkiem egzekucyjnym należności pieniężnych, w rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jest m.in. egzekucja z rachunku bankowego.

Stosownie do art. 67 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji podstawą zastosowania środka egzekucyjnego jest między innymi zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności. Oznacza to, że doręczenie bankowi zawiadomienia o zajęciu środków zgromadzonych na rachunku bankowym podatnika stanowi zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym mowa w art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej, pod warunkiem równoczesnego doręczenia wymienionego zawiadomienia zobowiązanemu podatnikowi. Zawiadomienie zobowiązanego o zastosowaniu środka egzekucyjnego jest bowiem warunkiem przerwania biegu terminu przedawnienia.

Uchylenie decyzji wymiarowej, na podstawie której wystawiono tytuł wykonawczy i zastosowano środek egzekucyjny, nie ma wpływu na skuteczność tej czynności egzekucyjnej. Ponieważ decyzja ta do pewnego momentu funkcjonuje w obrocie prawnym, czynności egzekucyjne podjęte na jej podstawie zachowują moc prawną. Uchylenie decyzji nie powoduje wyeliminowania jej skutków od początku (ex tunc), gdyż taki stan nastąpiłby jedynie wówczas, gdyby decyzję tę uznano za nieważną. Taki pogląd prezentują także sądy administracyjne np. NSA w wyroku z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I FSK 323/10.

Jeżeli zatem do zajęcia rachunku bankowego i powiadomienia o tym zajęciu zobowiązanego doszło przed upływem 5 letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, zajęcie rachunku przerwało skutecznie bieg terminu przedawnienia, mimo późniejszego uchylenia decyzji wymiarowej.