Sposób na przedłużającą się kontrolę fiskusa

Kontrola rozliczeń podatkowych przedsiębiorców może trwać tylko przez określoną liczbę dni w roku. Zdarza się, że kontrola urzędników przedłuża się. W takim przypadku podatnik może wnieść sprzeciw, który - jeśli okaże się zasadny - zakończy pracę kontrolujących.

Limity czasu trwania kontroli

Pracownicy urzędu skarbowego kontrole rozliczeń podatkowych przedsiębiorców muszą prowadzić z uwzględnieniem przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zobowiązuje do tego art. 291c Ordynacji podatkowej.

Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyznaczają ramy czasowe kontroli rozliczeń podatkowych przedsiębiorców. Urzędnicy nie mają więc w tym zakresie nieograniczonych możliwości.

Pracownicy urzędu skarbowego mogą, w zależności od wielkości firmy kontrolowanej, spędzać na czynnościach kontrolnych kilkanaście czy kilkadziesiąt dni w roku. Czas trwania wszystkich kontroli prowadzonych w jednym roku kalendarzowym przez pracowników urzędu skarbowego u mikroprzedsiębiorców nie może przekroczyć 12 dni roboczych. W przypadku małych przedsiębiorców limit ten wynosi 18 dni roboczych. Dla średnich firm są to 24 dni robocze, a dla pozostałych - 48 dni roboczych.

Nie są to jednak zasady bezwzględnie obowiązujące. Kontrola może trwać dwa razy dłużej, jeżeli w czasie jej trwania okaże się, że podatnik nie złożył deklaracji albo zaniżył zobowiązanie podatkowe lub zawyżył stratę w wysokości przekraczającej równowartość 10% kwoty zadeklarowanego zobowiązania bądź straty.

Niektóre kontrole w ogóle nie podlegają ograniczeniom czasowym. Tak jest w przypadku sprawdzania zasadności zwrotu podatku od towarów i usług, które - na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) - może odbywać się jeszcze przed dokonaniem zwrotu.

Wniesienie sprzeciwu

Zdarzyć się może, że czas trwania kontroli znacząco się przedłuża. Jeżeli podatnik wie, że kontrolujący go urzędnicy przekroczyli normy czasowe dopuszczone przez obowiązujące przepisy, może złożyć pisemny sprzeciw wobec prowadzenia kontroli z naruszeniem przepisów prawa. Możliwość taką przewiduje art. 84c ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Skuteczność sprzeciwu oznaczać będzie zakończenie przedłużającej się kontroli.

Aby sprzeciw był skuteczny, podatnik musi go złożyć w określonym terminie. Co do zasady, termin ten wynosi 3 dni robocze, licząc od dnia wszczęcia kontroli. Jeżeli jednak naruszenie limitu czasu trwania kontroli nastąpiło w trakcie jej prowadzenia, termin wniesienia sprzeciwu zaczyna biec w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie tego limitu.

W treści wnoszonego sprzeciwu należy wskazać jaki organ prowadzi kontrolę i jak długo ona trwa. Istotne jest również to, że wniesienie sprzeciwu trzeba uzasadnić. Należy więc wykazać, że nastąpiło przekroczenie limitu czasu jej trwania, ważne jest również dołączenie dowodów świadczących o przedłużającym się postępowaniu, np. kserokopię książki kontroli.

Sprzeciw wnosi się do organu prowadzącego kontrolę - naczelnika urzędu skarbowego. O jego wniesieniu przedsiębiorca musi jednak zawiadomić kontrolujących w formie pisemnej.

Skutki sprzeciwu

Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych. Zawieszenie to trwa od chwili doręczenia kontrolującym zawiadomienia o złożeniu sprzeciwu do czasu zamknięcia sprawy.

Do czasu rozpatrzenia sprzeciwu przez urząd skarbowy czynności kontrolne nie są prowadzone. Urząd skarbowy w ciągu 3 dni roboczych powinien ustosunkować się do sprzeciwu. W rezultacie wydać powinien postanowienie o odstąpieniu bądź też o kontynuowaniu czynności sprawdzających.

Jeżeli urząd nie rozpatrzy sprzeciwu w tym terminie, oznacza to, że kontrolujący muszą odstąpić od czynności kontrolnych.

Na postanowienie wydane przez urząd skarbowy można wnieść zażalenie. Termin na złożenie zażalenia jest w tym przypadku bardzo krótki. Zażalenie na postanowienie w sprawie sprzeciwu można złożyć w ciągu 3 dni od jego otrzymania. Powinno być ono załatwione w ciągu 7 dni od wniesienia. Do czasu jego rozpatrzenia czynności kontrolne są wstrzymane. Również i w tym przypadku nierozpatrzenie zażalenia w terminie oznacza, że zapadło rozstrzygnięcie uznające słuszność wniesionego zażalenia.

**Przykład sprzeciwu**
…………………………………… (imię i nazwisko/nazwa) ……………………………… (adres) NIP:………………………	…………………………… (miejscowość, data)
	Naczelnik Urzędu Skarbowego w………………………………………
Sprzeciw wobec prowadzenia kontroli podatkowej Na podstawie art. 84c ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.) składam sprzeciw wobec prowadzenia kontroli podatkowej w zakresie podatku od towarów i usług za styczeń 2010 r. z naruszeniem art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wnoszę o odstąpienie od czynności kontrolnych. Uzasadnienie Jestem tzw. mikroprzedsiębiorcą, co oznacza, że czas trwania wszystkich kontroli urzędu skarbowego w jednym roku kalendarzowym nie może przekroczyć, zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, 12 dni roboczych. Tymczasem pracownicy urzędu skarbowego w………… prowadzą u mnie kontrolę podatkową w zakresie rozliczenia podatku od towarów i usług za styczeń 2010 r. trzynasty dzień. Została ona wszczęta w dniu 12 sierpnia 2010 r. i powinna zakończyć się w dniu 25 sierpnia 2010 r. dowód: kopia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli Jednocześnie informuję, że w mojej sprawie nie miało miejsca przedłużenie kontroli. Nie występują również przesłanki, wymienione w art. 83 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uzasadniające niestosowanie ograniczeń czasu trwania kontroli. Dlatego też nie ma podstaw prawnych, aby przedmiotowa kontrola była kontynuowana.
Załączniki: - kopia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli	………………………… (podpis)

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.),
ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).