Zasady ustalania wysokości zabezpieczenia generalnego

Zabezpieczenie akcyzowe w świetle przepisów ustawy o podatku akcyzowym składane jest na podstawie art. 63 ust. 1, w kwocie pokrywającej powstałe albo mogące powstać zobowiązanie podatkowe. Zabezpieczenie może zostać złożone na czas oznaczony albo nieoznaczony, dla zagwarantowania pokrycia jednego albo wielu zobowiązań podatkowych. Zabezpieczenie generalne daje gwarancję dla wielu zobowiązań i jest stosowane w celu pokrycia wszystkich kwot podatku akcyzowego, związanych z procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Zabezpieczeniem generalnym mogą być również objęte czynności, których przedmiotem są wyroby zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Co do zasady zabezpieczenie generalne stanowi gwarancję pokrycia zarówno podatku zawieszonego w związku z produkcją lub magazynowaniem w składzie podatkowym, jak również w związku z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Zabezpieczenie generalne może jednocześnie obejmować zabezpieczenie kwot podatku, który nie został uiszczony w związku z korzystaniem ze zwolnienia od akcyzy.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy, dla zagwarantowania pokrycia wielu zobowiązań podatkowych zabezpieczenie generalne zobowiązane są złożyć następujące podmioty:

1) podmiot prowadzący skład podatkowy,

2) zarejestrowany odbiorca, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca,

3) zarejestrowany wysyłający,

4) podmiot pośredniczący,

5) podatnik, o którym mowa w art. 13 ust. 3 ustawy (podmiot posiadający zezwolenie wyprowadzenia).

Powyższe podmioty składają zabezpieczenie generalne chyba, że przy spełnieniu warunków określonych w art. 64 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 ustawy, uzyskają zgodę właściwego naczelnika urzędu celnego na złożenie zabezpieczenia ryczałtowego (art. 65 ust. 8 ustawy).

Ponadto, zabezpieczenie generalne, w świetle art. 65 ust. 1a ustawy, może również być złożone na pisemny wniosek, przez:

1) podatnika dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego, o którym mowa w art. 78 ust. 1, lub przedstawiciela podatkowego, dla zagwarantowania pokrycia ich zobowiązań podatkowych;

2) przewoźnika lub spedytora, dla zagwarantowania pokrycia zobowiązań podatkowych mogących powstać w stosunku do przemieszczanych przez nich, z zastosowaniem procedury zawieszania poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych podmiotów obowiązanych do złożenia zabezpieczenia akcyzowego.

Przepisy regulujące zasady ustalania wysokości zabezpieczenia akcyzowego są zawarte w art. 65 ust. 2–7a ustawy oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie zabezpieczeń akcyzowych (Dz. U. nr 160, poz. 1076).

Wysokość zabezpieczenia generalnego jest ustalana zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy, przez właściwego naczelnika urzędu celnego na poziomie równym wysokości:

zobowiązań podatkowych, gdy kwota ta może zostać dokładnie obliczona przy przyjmowaniu zabezpieczenia;
szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z mogących powstać zobowiązań podatkowych.

Natomiast w przypadku składania zabezpieczenia generalnego przez podatnika, o którym mowa w art. 78 ust. 1 ustawy (nabywającego wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego), przedstawiciela podatkowego, przewoźnika lub spedytora, wysokość zabezpieczenia ustalana jest w wysokości wskazanej przez ten podmiot we wniosku o złożenie zabezpieczenia generalnego. W tym przypadku to sam podmiot oszacowuje wysokość zabezpieczenia na takim poziomie, aby w każdym czasie pozwalało na pokrycie zobowiązań podatkowych, które mają być objęte tym zabezpieczeniem.

Zgodnie z art. 65 ust. 4 ustawy, dla ustalenia wysokości zabezpieczenia należy stosować stawki akcyzy obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego. W sytuacji, gdy dnia tego nie można ustalić, należy przyjąć stawki z dnia przyjęcia zabezpieczenia. Przepis ten ponadto zobowiązuje naczelnika urzędu celnego do korygowania wysokości zabezpieczenia akcyzowego, jeżeli stawki akcyzy ulegną zmianie w trakcie trwania procedury zawieszenia poboru akcyzy.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez podmiot prowadzący skład podatkowy

Podmiot prowadzący skład podatkowy, który nie uzyskał zwolnienia ze złożenia zabezpieczenia akcyzowego jest zobowiązany złożyć zabezpieczenie generalne, w wysokości ustalonej dla następujących przypadków:

1) gdy kwota zobowiązań może być dokładnie obliczona przy przyjmowaniu zabezpieczenia, wysokość zabezpieczenia, określa się jako równowartość największej dziennej kwoty akcyzy, w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem ustalenia wysokości zabezpieczenia generalnego, stanowiącej sumę:

kwoty akcyzy od wszystkich wyrobów akcyzowych znajdujących się w danym dniu w składzie podatkowym, łącznie z wyrobami podlegającymi zwolnieniu od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz
kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych znajdujących się w tym dniu w trakcie przemieszczania przez ten podmiot w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, które w tym dniu były w trakcie dostarczania z tego składu podatkowego, oraz
przypadającej do zapłaty kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych wyprowadzonych ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy w okresie rozliczeniowym właściwym dla tego dnia;

2) gdy wysokość zabezpieczenia generalnego ustalana jest na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z mogących powstać zobowiązań podatkowych, wówczas wysokość zabezpieczenia jest ustalana jako równowartość przewidywanej największej dziennej kwoty akcyzy stanowiącej sumę kwoty akcyzy:

od wszystkich wyrobów akcyzowych, które mogą się znajdować w danym dniu w składzie podatkowym, łącznie z wyrobami podlegającymi zwolnieniu od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz
od wyrobów akcyzowych, które mogą się znajdować w tym dniu w trakcie przemieszczania w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, które mogą się w tym dniu znajdować w trakcie dostarczania z tego składu podatkowego, ora
z
mogącej przypadać do zapłaty od wyrobów akcyzowych, które mogą zostać wyprowadzone ze składu podatkowego poza procedurę zawieszenia poboru akcyzy w okresie rozliczeniowym właściwym dla tego dnia.

» Wysokość zabezpieczenia stosowanego przy przemieszczaniu wyrobów akcyzowych

W sytuacji gdy podmiot prowadzący skład podatkowy uzyskał zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego dla zabezpieczenia zobowiązań podatkowych mogących powstać w trakcie przemieszczania wyrobów akcyzowych, wysokość zabezpieczenia generalnego ustala się, jako równowartość największej dziennej kwoty akcyzy, w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem ustalenia wysokości zabezpieczenia generalnego stanowiącej sumę akcyzy od:

wyrobów akcyzowych znajdujących się w tym dniu w trakcie przemieszczania przez ten podmiot w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub wyrobów akcyzowych zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie będących w tym dniu w trakcie dostarczania z tego składu podatkowego oraz
wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie znajdujących się w tym dniu w składzie podatkowym.

Odpowiednio w przypadku podmiotu, który nie uzyskał zwolnienia ze złożenia zabezpieczenia, wysokość zabezpieczenia generalnego ustala się na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej mogących powstać zobowiązań. Zabezpieczenie ustalane jest wówczas w wysokości stanowiącej równowartość przewidywanej największej dziennej kwoty akcyzy stanowiącej przewidywaną sumę akcyzy od wyrobów akcyzowych, które mogą się znajdować w tym dniu w trakcie przemieszczania w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, które mogą w tym dniu znajdować się w składzie podatkowym jak również być w trakcie dostarczania z tego składu podatkowego.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez zarejestrowanego odbiorcę

Na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie zabezpieczeń akcyzowych właściwy naczelnik urzędu celnego ustala wysokość zabezpieczenia generalnego składanego przez zarejestrowanego odbiorcę, w przypadku gdy kwotę zobowiązań można precyzyjnie określić, jako równowartość największej w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem ustalenia wysokości zabezpieczenia generalnego, kwoty akcyzy będącej sumą kwot akcyzy:

obliczonej za miesięczny okres rozliczeniowy i wykazanej w deklaracji podatkowej, przed jej pomniejszeniem o kwotę przysługujących zwolnień oraz
odpowiadającej największej w tym okresie rozliczeniowym dziennej kwocie akcyzy od wyrobów akcyzowych zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, które w tym dniu znajdowały się u zarejestrowanego odbiorcy bądź były przez niego dostarczane do podmiotu zużywającego.

W sytuacji gdy nie można precyzyjnie ustalić kwoty zobowiązań, wówczas wysokość zabezpieczenia generalnego określa się na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z mogących powstać zobowiązań. W tym przypadku jego wysokość określa się jako równowartość kwoty akcyzy będącej sumą:

przewidywanej największej kwoty akcyzy za miesięczny okres rozliczeniowy podlegającej wykazaniu w deklaracji podatkowej, przed jej pomniejszeniem o kwotę przysługujących zwolnień oraz
kwoty akcyzy odpowiadającej przewidywanej największej w tym okresie rozliczeniowym kwocie akcyzy od wyrobów zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, które mogą się znajdować w tym dniu u zarejestrowanego odbiorcy lub być dostarczane w tym dniu do podmiotu zużywającego.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez zarejestrowanego wysyłającego

Wysokość zabezpieczenia generalnego dla zarejestrowanego wysyłającego, właściwy naczelnik urzędu celnego ustala zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie zabezpieczeń akcyzowych dla następujących przypadków:

w sytuacji gdy kwota zobowiązań może być dokładnie obliczona – jako równowartość największej dziennej kwoty akcyzy, w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem ustalenia zabezpieczenia generalnego, od importowanych wyrobów akcyzowych znajdujących się w danym dniu w trakcie przemieszczania w zawieszonej procedurze poboru akcyzy wysyłanych z miejsca importu z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy przez zarejestrowanego wysyłającego;
w sytuacji gdy nie można dokładnie określić kwoty zobowiązania, wówczas wysokość zabezpieczenia ustalana jest na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z mogących powstać zobowiązań stanowiącej równowartość przewidywanej największej dziennej kwoty akcyzy, od importowanych wyrobów akcyzowych, które mogą się znajdować w tym dniu w trakcie przemieszczania w zawieszonej procedurze poboru akcyzy i które mogą zostać wysłane z miejsc importu z zastosowaniem tej procedury przez zarejestrowanego wysyłającego.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez podmiot pośredniczący

Wysokość zabezpieczenia generalnego podmiotu pośredniczącego zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia, właściwy naczelnik urzędu celnego określa jako równowartość kwoty miesięcznego zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku użycia wyrobów akcyzowych niezgodnie z ich przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia od akcyzy, również w przypadku naruszenia warunków tego zwolnienia. Na dzień ustalania zabezpieczenia, jego wysokość ma odpowiadać największej, w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem ustalenia zabezpieczenia, ilości wyrobów akcyzowych zwolnionych z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie dostarczonych ze składu podatkowego lub importowanych przez podmiot pośredniczący.

Jeżeli niemożliwe jest precyzyjne ustalenie kwoty zabezpieczenia, jego wysokość ustalana jest na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej mogącego powstać zobowiązania. Wysokość zabezpieczenia określa się jako równowartość kwoty zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku użycia wyrobów akcyzowych niezgodnie z przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia lub naruszenia warunków tego zwolnienia. Kwota ustalanego zabezpieczenia powinna odpowiadać przewidywanej największej ilości wyrobów akcyzowych dostarczanych ze składu podatkowego lub importowanych przez podmiot pośredniczący, w miesięcznym okresie rozliczeniowym.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez podatnika posiadającego zezwolenie wyprowadzenia

W przypadku podmiotu, który wyprowadza własne wyroby akcyzowe z nienależącego do niego składu podatkowego na podstawie zezwolenia wyprowadzenia, wysokość zabezpieczenia generalnego naczelnik urzędu celnego ustala dla następujących przypadków:

w sytuacji gdy kwota zobowiązań może być dokładnie wyliczona – jako równowartość największej, w okresie ostatnich sześciu miesięcy, kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych wyprowadzonych ze składu podatkowego, obliczonej za miesięczny okres rozliczeniowy i wykazanej w deklaracji podatkowej;
w przypadku gdy nie można precyzyjnie określić kwoty zobowiązania, np. gdy podmiot dopiero rozpoczyna działalność jako podatnik, wysokość zabezpieczenia ustalana jest na podstawie szacunków – jako równowartość przewidywanej największej kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych, które mogą zostać wyprowadzone ze składu podatkowego, za miesięczny okres rozliczeniowy i które podlegałyby wykazaniu w deklaracji podatkowej, przed jej pomniejszeniem o kwotę przysługujących zwolnień.

» Wysokość zabezpieczenia składanego przez podmioty wymienione w art. 65 ust. 1a ustawy

Dla podatnika dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego, przedstawiciela podatkowego, przewoźnika lub spedytora, naczelnik urzędu celnego ustala wysokość zabezpieczenia generalnego jako równowartość kwoty wskazanej przez podmiot we wniosku o złożenie zabezpieczenia generalnego. Podmiot składający zabezpieczenie oszacowuje kwotę zabezpieczenia na poziomie pozwalającym na pokrycie w każdym czasie zobowiązań podatkowych, które mają być objęte tym zabezpieczeniem.

We wszystkich wskazanych przypadkach, gdy kwota zabezpieczenia generalnego ustalana jest na poziomie równym szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z mogących powstać zobowiązań, naczelnik urzędu celnego może ustalić wysokość zabezpieczenia generalnego w oparciu oświadczenie podmiotu składającego zabezpieczenie. Oświadczenie powinno zawierać dane (np. ilości wyrobów akcyzowych), które będą stanowić podstawę do ustalenia wysokości tego zabezpieczenia.

Należy pamiętać, że w przypadku prowadzenia przez podmiot wielu składów podatkowych, zabezpieczenie generalne lub ryczałtowe ustalane jest dla każdego składu oddzielnie. Niemniej jednak na wniosek podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia dopuszcza się możliwość złożenia dla wielu składów prowadzonych przez ten podmiot jednego zabezpieczenia generalnego lub ryczałtowego. Wysokość takiego zabezpieczenia ustala się łącznie dla wszystkich składów podatkowych.