Darowizna z konta nienależącego do darczyńcy zwolniona z podatku

Otrzymałem od mamy darowiznę dość sporej sumy. Środki zostały formalnie przelane z rachunku mojej cioci - mama nie ma konta bankowego. Przekazała cioci pieniądze i ta przelewem wpłaciła je na moje konto. Dopiero później wyczytałem, że aby być zwolnionym z podatku, trzeba przedstawić dokument potwierdzający otrzymanie środków od bliskiej osoby. Czy w zaistniałej sytuacji mam prawo do zwolnienia?

Zasadniczo tak, choć zawsze należy pamiętać, że pod uwagę bierze się wszystkie okoliczności sprawy. Z pytania wynika, że mamy do czynienia z umową darowizny. Umowa została bowiem zawarta między Czytelnikiem a jego mamą. Natomiast ciocia pojawia się tutaj w kontekście "wykonawcy" czynności technicznych, które służyły jedynie do wykonania wcześniej zawartej umowy darowizny, czyli do przelania środków. Z punktu widzenia Czytelnika najważniejsze jest zachowanie prawa do tzw. całkowitego zwolnienia podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Pierwszym z warunków jest terminowe złożenie zeznania podatkowego (w pytaniu jest mowa o sporej sumie, zatem zapewne przekraczającej 9.637 zł). Aby skorzystać z całkowitego zwolnienia podatkowego, osoba uprawniona musi złożyć zeznanie SD-Z2. Trzeba to zrobić w terminie sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego.

Drugim warunkiem, który stanowi przedmiot wątpliwości Czytelnika, jest dołączenie do wspomnianego zeznania dowodu dokumentującego otrzymanie środków finansowych w formie przekazania na rachunek bankowy nabywcy, jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Stanowi o tym art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 ze zm.). W orzecznictwie i interpretacjach organów podatkowych jednoznacznie rozstrzygnięto, że darowizna formalnie może być przelana z innego konta niż konto darczyńcy. Nie będzie to podstawą do odmowy udzielenia zwolnienia. Podobnie nie ma konieczności, by rachunek, na który trafiają środki, należał do obdarowanego. Kluczowe jest, aby z treści umowy i przelewów jednoznacznie wynikało kto, komu i ile środków daruje. Przedłożone dokumenty mają za zadanie udowodnić, że taki transfer pieniędzy nastąpił.

Celem przepisów jest zapewnienie szczelności systemu podatkowego, ujawniania transferu większych środków, a nie zmuszanie kogokolwiek do posiadania np. rachunku bankowego. Ten cel jest zrealizowany także wtedy, gdy środki przelewane są z rachunku bankowego należącego do innej osoby niż darczyńca czy nawet na konto innej osoby niż obdarowany, o ile z okoliczności wynika jednoznacznie, czego określony przelew dotyczy.