Zasiedzenie skutkuje obowiązkiem podatkowym

Wnoszę sprawę o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości. Od ponad trzydziestu lat grunt jest w rękach naszej rodziny. Dowiedziałem się, że mam obowiązek zapłacić podatek w związku z zasiedzeniem. O jaki podatek chodzi? Kiedy upływa termin płatności - czy liczy się go od momentu zasiedzenia, czy od zakończenia sprawy w sądzie?

Zasiedzenie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Wbrew nazwie ustawie tej podlegają nie tylko zdarzenia prawne związane stricte z dziedziczeniem czy darowizną, ale również m.in. nieodpłatne zniesienie współwłasności czy właśnie zasiedzenie. Obowiązek podatkowy w przypadku zasiedzenia nie jest związany z momentem nabycia własności. Zasiedzenie następuje z mocy samego prawa z upływem wymaganego w przepisach terminu (nieprzerwanego posiadania nieruchomości przez posiadacza samoistnego). Sama sprawa sądowa, choć formalnie istotna, skutkuje jedynie potwierdzeniem powyższej okoliczności. Właśnie z formalnym zakończeniem tego postępowania związany jest moment powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z przepisami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 ze zm.). Podatnicy są obowiązani złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednakże wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia. Jeżeli natomiast budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.

Kluczowym będzie zatem ustalenie wartości rynkowej przedmiotu opodatkowania. Warto zaznaczyć, że nie trzeba stosować (czy tym bardziej załączać do zeznania) żadnych fachowych operatów szacunkowych sporządzonych przez rzeczoznawców. Podatnik musi mieć jednak świadomość tego, że to on bierze odpowiedzialność za prawidłowe ustalenie wartości nabytej nieruchomości. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania.