A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 21 (956) z dnia 20.07.2017

Spółka jawna na potrzeby PCC jest spółką osobową - uchwała NSA

Z art. 1a pkt 1 ustawy z 9 września 2000 o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150), dalej: ustawy o PCC, wynika, że przez spółkę osobową uważa się m.in. spółkę jawną. Kwalifikacja spółki (do kapitałowej lub osobowej) jest bardzo istotna - do spółki kapitałowej mogą bowiem mieć zastosowania niektóre wyłączenia lub zwolnienia z PCC, np. związane z przekształceniem spółki (patrz: art. 2 pkt 6 lit. b) i art. 9 pkt 11 ustawy o PCC).

Polski PCC jest odpowiednikiem podatku kapitałowego uregulowanego dyrektywą Rady nr 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r., dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. Urz. UE L 46 z 21.02.2008 r., s. 11). Zastąpiła ona swoją poprzedniczkę, tj. dyrektywę Rady z dnia 17 lipca 1969 r., nr 69/335/EWG (Dz. Urz. UE 249 z 3.10.1969 r., s. 25) oraz jej zmiany.

W tym miejscu wyjaśnić trzeba, że regulacje unijne mają zastosowanie do spółek kapitałowych. Ich unijna definicja zawarta jest obecnie w art. 2 dyrektywy Rady 2008/7/WE. Te podmioty, które spełniają kryteria z jego ust. 1 lit. a)-c), muszą być kwalifikowane jako spółki kapitałowe. Ewentualne inne regulacje krajowe nie są skuteczne. Natomiast podmioty, które nie mieszą się w tej definicji, a odnosi się do nich jedynie art. 2 ust. 2 dyrektywy 2008/7/WE, mogą być przez dane państwo członkowskie nieuznawane za spółki kapitałowe na podstawie art. 9 ww. dyrektywy. NSA w wyrokach wydawanych ostatnio potwierdzał, że Polska skorzystała z tej możliwości w stosunku do spółki jawnej, co w konsekwencji oznacza, że spółka jawna - na potrzeby PCC - nie może być traktowana jak spółka kapitałowa (por. np. wyrok NSA z 18 sierpnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2510/13).

Ostatecznie kwestia kwalifikowania spółek jawnych na potrzeby PCC została rozstrzygnięta przez NSA w uchwale 7 sędziów z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 1/17.

Zgodnie z uchwałą NSA, spółka jawna nie może być traktowana dla celów PCC jako spółka kapitałowa - jest więc spółką osobową.

W tym miejscu warto wspomnieć, że w praktyce są (były) spory także co do kwalifikacji innych spółek na potrzeby PCC. Przykładowo, choć ustawa o PCC za spółkę osobową uznaje również m.in. spółkę komandytowo-akcyjną, to obecnie nie ma wątpliwości, że taka spółka powinna być na potrzeby PCC traktowana jak spółka kapitałowa. Jest to konsekwencją wyroku TSUE z 22 kwietnia 2015 r., w sprawie C-357/13 i interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 27 października 2015 r., nr PL-LM.831.22.2015.

Obecnie natomiast są duże kontrowersje, czy spółkę komandytową traktować jak spółkę osobową (tj. zgodnie z literalnym brzmieniem ustawy o PCC), czy jak spółkę kapitałową. Kwestia ta nie jest niestety jednolicie rozstrzygana przez sądy administracyjne i problemu tego nie rozwiązała przywołana uchwała NSA. Zaznaczamy jednak, że organy podatkowe uznają, że spółkę komandytową należy traktować na potrzeby PCC jak spółkę osobową.