Korzystny sposób liczenia odsetek od PCC

Powołanie się przez podatnika w toku kontroli podatkowej na fakt zawarcia umowy pożyczki uzasadnia zastosowanie sankcyjnej 20% stawki podatku od czynności cywilnoprawnych. Odsetki od zobowiązania podatkowego należy naliczać jednak dopiero po upływie 14 dni od momentu powołania się przez podatnika na udzielenie pożyczki, a nie od daty faktycznego jej wykonania.

STAN FAKTYCZNY:

W toku prowadzonej kontroli podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok podatkowy 2010, podatnik prowadzący działalność gospodarczą powołał się na fakt udzielenia pożyczki. Organ podatkowy stwierdził, że podatnik nie zgłosił w terminie 14 dni faktu zawarcia umowy pożyczki i wszczął postępowanie w zakresie PCC. Organ stwierdził, że zaszły przesłanki do nałożenia na podatnika zobowiązania ustalonego według sankcyjnej 20% stawki podatku, określone w art. 7 ust. 5 pkt 1 ustawy o PCC. W decyzji naliczył także odsetki za okres po upływie 14 dnia od udzielenia pożyczki. Organ wskazał bowiem, że wpłaty podatku wraz z odsetkami zostały dokonane dopiero 16.06.2012 r. i 17.08.2012 r., w tym też dniu została złożona deklaracja PCC-3.

Od decyzji o nałożeniu podatku według sankcyjnej 20% stawki, podatnik wniósł odwołanie, jednak Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Uznał bowiem, że obowiązek podatkowy powstał w dniu dokonania przelewów pożyczki na rachunek bankowy pożyczkobiorcy. Pomimo tego podatnik nie złożył deklaracji PCC-3, a na fakt udzielenia pożyczki powołał się dopiero w toku kontroli.

Na decyzję organu II instancji podatnik wniósł skargę do WSA w Gdańsku. Zaskarżonej decyzji zarzucił m.in. niezastosowanie art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC i w konsekwencji pominięcie faktu, że obowiązek podatkowy powstał z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej jaką była umowa pożyczki. Wskazał także, że organ zastosował nieprawidłową stawkę podatku oraz nie odróżnił momentu powstania obowiązku podatkowego od momentu powstania zobowiązania podatkowego, które zaistniało dopiero w momencie złożenia deklaracji podatkowej 17.08.2012 r. W odpowiedzi organ wniósł o oddalenie skargi.

SĄD ORZEKŁ:

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję uznając, że nieprawidłowo został ustalony początkowy dzień naliczania odsetek. Wskazał na różnicę pomiędzy sytuacjami, gdy podatnik powołuje się na fakt dokonania określonej czynności cywilnoprawnej w toku czynności sprawdzających (postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego), od ujawnienia tego faktu przez organy podatkowe lub samodzielnego zapłacenia podatku przez podatnika. Słuszne jest stanowisko organu, zgodnie z którym nieskuteczne jest złożenie deklaracji podatkowej i zapłata 2% PCC dopiero po powołaniu się na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej. Ustawa przewiduje bowiem czynności, których dokonanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego i po upływie 14 dni od tego momentu zasadne jest naliczanie odsetek.

Sąd wskazał także, że powoływany przez podatnika przepis art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy określa moment powstania obowiązku podatkowego, natomiast art. 7 ust. 5 wysokość stawki podatkowej. Sankcyjna 20% stawka podatku została przewidziana dla każdej sytuacji, gdy podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony. Zobowiązanie podatkowe pochodzi z 2010 r. i nie uległo przedawnieniu, zatem art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC nie znajdzie zastosowania w rozpatrywanej sprawie. Sąd stwierdził także, że zachowanie skarżącego, który w trakcie kontroli odwołał się do zawartej poprzednio umowy pożyczki, uzasadnia zastosowanie w sprawie 20% stawki podatku. Jednak w takiej sytuacji odsetki należy naliczać po upływie 14 dni od momentu powołania się podatnika na fakt zawarcia umowy pożyczki.

(wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 kwietnia 2013 r., sygn. akt I SA/Gd 395/13 - orzeczenie nieprawomocne)

Komentarz redakcji

Co prawda przytoczony wyrok nie jest jeszcze prawomocny, jednak zawarta w nim argumentacja jest słuszna. Organ stosuje wobec podatnika sankcyjną 20% stawkę PCC w przypadku powołania się przez niego na udzieloną pożyczkę. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy i wyrokiem Sądu, obowiązek podatkowy w omawianym zakresie powstaje z chwilą powołania się podatnika na zawarcie umowy pożyczki. W konsekwencji odsetki powinny być naliczane po upływie 14 dni od chwili powołania się na umowę pożyczki, co jest korzystne dla podatnika.