A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 9 (836) z dnia 20.03.2014

Wniesienie aportu i zmiana umowy spółki to jedna czynność dla PCC - wyrok NSA

W stanie prawnym sprzed 22 kwietnia 2010 r. wniesienie aportu do spółki osobowej było wyłączone spod opodatkowania PCC w sytuacji, gdy wniesienie aportu było opodatkowane VAT. Wyłączenia takiego w wyniku nowelizacji przepisów nie można zastosować jednak w obecnym stanie prawnym.

(wyrok NSA z 22 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 526/12)

Spółka komandytowa zwróciła się z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w PCC (wraz z odsetkami), pobranego przez notariusza w związku z wniesieniem do spółki przez komandytariusza wkładu niepieniężnego. We wniosku wskazano, iż na dzień 23 października 2009 r. czynność wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki podlegała opodatkowaniu VAT i tym samym na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC powinna była korzystać z wyłączenia z opodatkowania PCC.

Organ podatkowy odmówił zwrotu PCC twierdząc, iż wniesienie aportu do spółki jest czynnością odrębną od zmiany umowy spółki. Skoro zatem na gruncie przepisów ustawy o VAT czynność zmiany umowy spółki jest czynnością neutralną z punktu widzenia VAT - to w rezultacie nie może ona podlegać wyłączeniu z opodatkowania PCC, na podstawie przepisu wskazanego przez podatnika.

W wyniku sporu sprawa trafiła do WSA, który potwierdził stanowisko fiskusa, a następnie do NSA, który przyznał rację podatnikowi.

NSA wskazał przede wszystkim, że nie można podzielić stanowiska organów interpretacyjnych, wyrażanego także w części orzeczeń sądów administracyjnych, że zmiana umowy spółki nie jest tożsama z czynnością wniesienia aportu.

Na potwierdzenie takiego poglądu NSA przywołał stanowisko wyrażone w uchwale składu siedmiu sędziów NSA z 19 listopada 2012 r., sygn. akt II FPS 1/12, gdzie stwierdzono, że przepisy o PCC nie dają podstawy prawnej do rozdzielenia czynności zmiany umowy spółki od wniesienia lub podwyższenia wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego.

Jak podkreślił NSA, przyjęcie założenia, że wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) do spółki osobowej należy utożsamiać ze zmianą umowy spółki, potwierdza także wykładnia historyczna. Z obecnego brzmienia art. 2 pkt 4 ustawy o PCC (po nowelizacji wprowadzonej od 22 kwietnia 2010 r.) wynika, iż nie podlegają PCC czynności inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT.

Skoro art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC nakazuje przyjąć założenie, że wniesienie aportu do spółki jest jednocześnie zmianą umowy spółki, to od dnia wejścia w życie nowego brzmienia art. 2 pkt 4 ustawy o PCC (tj. 22 kwietnia 2010 r.), czynność wniesienia aportu nie jest objęta zakresem wyłączenia, o którym mowa w tym przepisie.

Jak stwierdził NSA:

"(…) Uwzględniając powyższą nowelizację, należy w drodze wnioskowania a contrario wywieść konkluzję, iż w stanie prawnym sprzed 22 kwietnia 2010 r. (…) obowiązywał przepis art. 2 ust. 4 u.p.c.c., który swoim zakresem obejmował wniesienie aportu do spółki, utożsamiane na mocy art. 1 ust. 3 pkt 1 u.p.c.c. ze zmianą umowy spółki. Tym samym zasadny jest wniosek strony skarżącej, iż w stanie prawnym sprzed 22 kwietnia 2010 r., wniesienie aportu do spółki osobowej było objęte wyłączeniem przewidzianym w art. 2 pkt 4 u.p.c.c. spod opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji, gdy wniesienie aportu było opodatkowane podatkiem od towarów i usług. (…)"

Od redakcji:

Mając na uwadze argumentację wyrażoną w opisanym orzeczeniu podatnicy, którzy w stanie prawnym sprzed 22 kwietnia 2010 r. uiścili PCC przy wniesieniu aportu (gdyż właśnie takie stanowisko prezentowały organy podatkowe), obecnie powinni rozważyć złożenie w urzędzie skarbowym wniosku o stwierdzenie nadpłaty.