Czy wystąpi obowiązek zapłaty 20% PCC?

Ojciec przekazał synowi 70.000 zł tytułem pożyczki. Syn po upływie 7 miesięcy od daty przelania środków złożył w urzędzie skarbowym deklarację PCC-3 i odprowadził podatek PCC w wysokości 2%. Zapłacił także zaległe odsetki i złożył czynny żal. Czy w przypadku kontroli fiskusa powołanie się na tę pożyczkę będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty 20% PCC?

NIE. 20% stawka podatku od czynności cywilnoprawnych ma typowo sankcyjny charakter. Jest ona sankcją za powołanie się przez podatnika na umowę pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, w trakcie prowadzonej kontroli.

Podstawą do nałożenia 20% stawki PCC jest art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego:

1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony,

2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b), powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym.

Wzór druku PCC-3 jest dostępny w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Inne podatki.

W sytuacji gdy podatnik złożył deklarację PCC-3, opłacił należny podatek i odsetki jeszcze przed wszczęciem postępowania, nie ma możliwości nałożenia na niego sankcyjnej stawki podatkowej na podstawie art. 7 ust. 5 pkt 1 ustawy. Wynika to z faktu, że podatek od pożyczki został zapłacony, nie mogą zatem ziścić się przesłanki określone w tym przepisie. Stanowisko takie jest także wyrażane w orzecznictwie, np. w wyroku z dnia 14 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Łd 871/13, WSA w Łodzi uznał, że stawka określona w art. 7 ust. 5 pkt 1 ustawy o PCC ma zastosowanie, gdy należny podatek nie został wpłacony do dnia wszczęcia postępowania kontrolnego, w trakcie którego podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki.

"Obowiązek zapłacenia podatku obliczonego według wyższej stawki powstaje w związku z powołaniem się na fakt zawarcia umowy pożyczki w toczącym się postępowaniu kontrolnym. Taka stawka nie byłaby właściwa, gdyby podatnik samodzielnie, przed powołaniem się w toku kontroli skarbowej na okoliczność zawarcia umowy pożyczki zapłacił należny z tego tytułu podatek lub gdyby organ podatkowy (organ kontroli skarbowej) sam stwierdził, że podatnik nie zapłacił należnego podatku od czynności cywilnoprawnych".

Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt I SA/Ol 74/13