Jak rozumieć zakres zwolnienia od PCC przy przekształceniu spółki?

Spółka z o.o. zamierza przekształcić się w spółkę jawną. Kapitał zakładowy spółki z o.o. został podwyższony przez wniesienie udziałów w innej spółce kapitałowej. Czynność ta była wyłączona spod PCC. Czy rozliczając PCC od przekształcenia spółka będzie zobowiązana do zapłaty PCC od tej części majątku, czy w tym zakresie czynność będzie wyłączona spod opodatkowania?

W świetle najnowszych orzeczeń NSA spółka będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od PCC.

Wniesienie do spółki kapitałowej udziałów innej spółki kapitałowej jest wyłączone spod PCC, o ile spełnia warunki z art. 2 pkt 6 lit. c) tiret drugi ustawy o PCC (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150). Z kolei przekształcenie spółki na gruncie PCC uważa się za zmianę umowy spółki, jeżeli jego wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej (art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC). Przekształcenie spółki z o.o. w jawną (tj. spółkę osobową - por. uchwała 7 sędziów NSA z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 1/17) nie podlega wyłączeniu od PCC na podstawie art. 2 pk 6 lit. b) ustawy o PCC. Podstawę opodatkowania przy przekształceniu spółki z o.o. w jawną stanowi wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia. Przy tym na podstawie art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC zwolnione z podatku są m.in. zmiany umowy spółki związane z przekształceniem w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana PCC lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany.

Interpretacja tego zwolnienia budzi różne oceny co tego, czy końcowy tekst tego przepisu (tj.: "od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany") odnosi się także do PCC czy wyłącznie do podatków od wkładów kapitałowych naliczanych w innych niż RP państwach. W tej materii wypowiedział się niedawno Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1007/15. NSA wskazał, że kwestia ta była już przedmiotem orzekania przez NSA (m.in. w wyrokach z dnia 20 września 2016 r., sygn. akt II FSK 2452/14, z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. akt II FSK 138/15). NSA w rozpatrywanej przez siebie sprawie w maju 2017 r. wykorzystał argumentację zawartą w dotychczasowych wyrokach NSA. Uznał, że zwolnienie przewidziane w art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC znajduje zastosowanie również do wartości wkładów kapitałowych na kapitał zakładowy, od których nie był naliczany PCC na podstawie art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy o PCC (zob. też fragment z wyroku w ramce).

Wykładnia językowa art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC in fine prowadzi do wniosku, że zwrot "od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany" dotyczy nie tylko podatku od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska, ale również PCC.

Z wyroku NSA z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1007/15