Poradnik VAT nr 13 (469) z dnia 10.07.2018
Postanowienia umowne a powstanie obowiązku podatkowego w VAT - wyrok WSA
Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków od tej zasady.
Na podatniku, który wykonuje czynności opodatkowane VAT spoczywa obowiązek ustalenia, w którym momencie w odniesieniu do tych czynności powstaje obowiązek podatkowy.
W tym celu powinien on sprawdzić, czy w stosunku do wykonywanych czynności ustawodawca nie określił szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego (uzależnionego od otrzymania zapłaty czy też wystawienia faktury).
Jeżeli obowiązek podatkowy określony został w sposób szczególny - podatnik zobligowany jest do stosowania zasad szczególnych.
W przypadku gdy w stosunku do czynności wykonywanych przez podatnika nie mają zastosowania zasady szczególne powstania obowiązku podatkowego w VAT, stosuje się zasady ogólne.
W niektórych przypadkach ustawodawca wprowadził umowne zasady uznania dostawy towarów czy świadczenia usług za dokonane, a w konsekwencji powodujące powstanie obowiązku podatkowego w VAT. Jeżeli zatem podatnik dostarcza towary czy wykonuje usługi o charakterze ciągłym, to dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT musi respektować regulacje zawarte w art. 19a ust. 3 i 4 ustawy o VAT.
Należy pamiętać, że mimo, iż podmioty prowadzące działalność gospodarczą mogą korzystając z cywilnoprawnej zasady swobody umów, dowolnie kształtować w umowie wzajemne prawa i obowiązki z tytułu danej transakcji, to jednak postanowienia umowne nie mogą decydować o przesunięciu przez strony transakcji momentu powstania obowiązku podatkowego. Musi być on zgodny z obowiązującymi przepisami.
W wielu przypadkach, zwłaszcza w odniesieniu do usług budowlanych i budowlano-montażowych, podatnicy mają problem z ustaleniem momentu wykonania usługi.
Minister Finansów w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe wydał w dniu 1 kwietnia 2016 r. interpretację ogólną nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141, w której stwierdził, iż za moment wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy uznać datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym - w związku z wykonaniem określonej umową usługi lub jej części (jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo) - doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części i wykonawca zgłasza ją do odbioru.
Zatem aby określić w prawidłowy sposób moment wykonania usługi każdorazowo należy zbadać postanowienia umowne w kontekście przepisów ustawy o VAT, przy czym należy mieć na uwadze, że określenie momentu wykonania tych usług dla celów podatku VAT powinno następować na podstawie obiektywnych przesłanek. Postanowienia umowne pomiędzy stronami mogą mieć w tym przypadku jedynie charakter pomocniczy.
Stanowisko to potwierdzają sądy, czego dowodem może być wyrok WSA w Krakowie z dnia 2 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 829/17, w którym Sąd orzekł:
O tym, czy dana usługa została faktycznie wykonana decyduje jej charakter oceniony według obiektywnych kryteriów. I chociaż o charakterze i o terminie jej wykonania decydują strony umowy cywilnoprawnej, to jednak nie mogą one ustalić, iż obowiązek podatkowy powstał w innym momencie niż faktyczne wykonanie usługi. |
W rozpatrywanym stanie faktycznym spółka świadczyła w ramach specjalnego programu usługę z zakresu marketingu i promocji, która obejmowała m.in.:
- analizę potrzeb rynku i poszczególnych klientów pod kątem przydatności nowych promowanych produktów,
- przygotowywanie materiałów ofertowych, informacyjnych i marketingowych promujących produkty, oraz ich późniejszą dystrybucję do potencjalnych klientów.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w celu określenia, czy dana transakcja złożona stanowi dostawę towarów czy też świadczenie usług należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana, w celu ustalenia jej elementów charakterystycznych.
Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem spółki, zgodnie z którym usługa wprowadzania na rynek nowego produktu jest przez nią wykonana dopiero w momencie akceptacji działań spółki przez kontrahenta oraz przyznaniu spółce określonej kwoty wynagrodzenia. Uznał, iż zarówno zaakceptowanie przez kontrahenta kwoty przysługującego spółce wynagrodzenia w terminie do 60 dni od zakończenia danej edycji programu, jak i następcze potwierdzenie przez spółkę kwoty wynagrodzenia nie mieści się w zakresie przedmiotu realizowanej usługi, a jedynie potwierdza jej wykonanie.
W uzasadnieniu wyroku czytamy: "(...) Akceptacja usługi przez usługobiorcę oraz przyznanie Spółce określonej kwoty wynagrodzenia są czynnościami, w zakresie wzajemnych rozliczeń pomiędzy wnioskodawcą a usługobiorcą, natomiast obiektywnie rzecz ujmując nie wpływają one na kształt usługi (treść) ani co przede wszystkim istotne na fakt jej rzeczywistego zrealizowania. Zasadnie organ stwierdził zatem, że o wykonaniu usługi decydują czynności, które wykonał usługodawca, a nie okoliczność jej rozliczenia z usługobiorcą. Tym samym z uwagi na treść art. 106i ust. 1 ustawy o VAT strona skarżąca winna wystawić fakturę do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę (zakończono daną edycję programu VIP). (...)"
Skoro zatem realizowana usługa polega na wykonywaniu prac o charakterze marketingowo-promocyjnym, to jej faktyczne wykonanie implikuje powstanie obowiązku podatkowego i nie można przyjąć, że dopiero zaakceptowanie jej wykonania ze strony kontrahenta będzie równoznaczne z momentem wykonania usługi.
WSA podkreślił uzasadniając swoje stanowisko, iż: "(...) Argumenty, że do momentu uzyskania informacji o zaakceptowaniu przez usługobiorcę wykonanych prac, nie będzie znana ostateczna kwota wynagrodzenia, dotyczą kwestii rozliczenia pomiędzy stronami, gdyż niepodważonym pozostał fakt odpłatności usługi. To oznacza, że przyjmując koncepcję wnioskodawcy, ostatecznie uznano by, że wynagrodzenie, a nie wykonanie usługi, ma wpływ na termin powstania obowiązku podatkowego, co pozostaje poza prawem. Należy zauważyć, iż powyższe stanowisko znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie NSA (por. wyrok z dnia 5.04.2017 r. sygn. akt I FSK 1684/15. (...)"
www.PoradyPodatkowe.pl - Interpretacje i orzecznictwo:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.VademecumPodatnika.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|