Wydatki na rehabilitację przedsiębiorcy nie są kosztem firmowym

Przyjmując istnienie racjonalnego związku pomiędzy wydatkami przedsiębiorcy na rehabilitację i jego komfortem fizycznym, a przez to zwiększoną wydajnością w pracy zawodowej, nie można jednocześnie stwierdzić, że stanowi to wystarczającą przesłankę do uznania tych wydatków za firmowe koszty podatkowe. Tego rodzaju wydatki i uzyskane dzięki nim korzyści przede wszystkim mają wpływ na sferę osobistą każdego człowieka. Ich przełożenie na działalność gospodarczą osoby fizycznej jest tylko prostą konsekwencją dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego każdego człowieka, a nie jedynie przedsiębiorcy. To powoduje, że wydatki te, jako mające charakter wydatków osobistych, nie podlegają rozliczeniu w firmowych kosztach podatkowych.

STAN FAKTYCZNY:

Przedsiębiorca wykonujący zawód adwokata w związku ze specyfiką pracy wykonywanej przy komputerze ma zdiagnozowane zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. To z kolei w jego opinii ma niekorzystny wpływ na osiągane przez niego przychody, których uzyskiwanie zależy od jego kondycji fizycznej oraz od wydajności w pracy. W celu uniknięcia dalszego rozwoju choroby oraz zniwelowania dolegliwości z nią związanych podatnik poddaje się rehabilitacji, w związku z którą ponosi wydatki na zajęcia z pływania, zabiegi fizjoterapeutyczne i treningi medyczne. W zaprezentowanej sytuacji podatnik miał wątpliwości, czy wydatki na własną rehabilitację może rozliczać w firmowych kosztach podatkowych.

Dyrektor KIS w wydanej interpretacji stwierdził, że wydatki rehabilitacyjne nie podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jako związane ze stanem zdrowia przedsiębiorcy należą one do wydatków o charakterze osobistym. Trudno bowiem zaprzeczyć, że podstawowym celem ich poniesienia jest poprawa stanu zdrowia bądź jakości życia podatnika, a nie osiągnięcie przychodów.

Podatnik zaskarżył uzyskaną interpretację do WSA. Ponieważ jednak sąd pierwszej instancji przyznał rację fiskusowi, podatnik złożył skargę kasacyjną do NSA.

SĄD ORZEKŁ:

NSA uznał, że skargę kasacyjną należy oddalić jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia wskazał, że ustawodawca koszty uzyskania przychodów zawsze wiąże z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. W analizowanej przez NSA sprawie tym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 5 ust. 6a ustawy o pdof prowadzona przez adwokata.

Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. W tym kontekście, w opinii składu orzekającego, źródłem przychodów nie jest osoba fizyczna wykonująca zawód adwokata, lecz jego czynności o charakterze usługowym, których odpłatne świadczenie stanowi źródło przychodów z art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 5 ust. 6a ustawy o pdof.

Sąd podkreślił, że ustawodawca wprost powiązał koszty z przychodami, a nie z określoną aktywnością lub działalnością, w ramach której są ponoszone koszty lub osiągane przychody. W efekcie NSA uznał, że wydatki na rehabilitację osoby fizycznej wykonującej w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej zawód adwokata (radcy prawnego, notariusza lub doradcy podatkowego) mają charakter ściśle osobisty i jako takie nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o pdof.

(wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2024 r., sygn. akt II FSK 1245/24)

Komentarz redakcji

W uzupełnieniu warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię poruszoną w uzasadnieniu opisanego wyroku. Otóż skład orzekający wskazał, że przyjmując argumentację podatnika, jego wydatki na rehabilitację lub leczenie należałoby postawić w jednym rzędzie z innymi wydatkami osób fizycznych, takimi jak wydatki na wyżywienie, wypoczynek i rekreację, które również w sposób pośredni mają wpływ na stopień aktywności człowieka, w tym jego działalność zawodową, niezależnie od tego, czy jest to działalność gospodarcza czy inny rodzaj aktywności określonej w art. 10 ustawy o pdof. W konsekwencji kosztami uzyskania przychodów osoby fizycznej byłyby koszty jej utrzymania. Tymczasem skoro ustawodawca jednoznacznie ogranicza - w sposób kwotowy lub procentowy - koszty uzyskania przychodów większości osób fizycznych, dla których źródłem przychodów jest sposób aktywności zawodowej przewidzianej w przepisach art. 10 ust. 1 ustawy o pdof, to znaczy, że kosztami podatkowymi nie są, co do zasady, wydatki osoby fizycznej mające charakter osobisty.