Czy można wystawić fakturę przed wykonaniem usługi?

WYROK WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
w Warszawie z 13 października 2011 r.
sygn. akt III SA/Wa 532/11
(źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych; orzeczenie nieprawomocne)

"(...) Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie, czy w podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaistnienia określonego zdarzenia (...), czy też z chwilą wystawienia faktury (...).

(...) Skarżąca wskazywała, że w jej ocenie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT wynika odrębne określenie momentu powstania obowiązku podatkowego, którym jest moment wystawienia faktury, przy czym moment ten może być wcześniejszy niż moment wykonania usługi.

W ocenie sądu rozpoznającego sprawę przedstawione wyżej stanowisko jest nieprawidłowe. Przywoływany przez Skarżącą art. 19 ust. 4 ustawy o VAT nie może być odczytywany w oderwaniu od art. 19 ust. 1 (wskazującego, kiedy co do zasady powstaje obowiązek podatkowy), jak również od art. 5 ustawy o VAT (precyzującego, jakie czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT). Powstanie obowiązku podatkowego z chwilą wystawienia faktury dotyczy więc sytuacji, w których usługa czy też dostawa towarów zostały już wykonane, a następnie wystawiana jest dokumentująca je faktura. Prawidłowości powyższego stanowiska potwierdza również użycie przez ustawodawcę w ust. 4 art. 19 ustawy o VAT wyrażenia "jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone (...) fakturą". Czasownik potwierdzić (potwierdzać) oznacza: 1) "stwierdzić, poświadczyć prawdziwość, wiarygodność, tożsamość, istnienie czegoś, zgodzić się na coś, przytaknąć", 2) "zgodzić się na coś, przyznać komuś rację", potwierdzenie oznacza "pismo potwierdzające, podpis potwierdzający" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod red. prof. Stanisława Dubisza, Tom 3, str. 821). Z powyższego wynika, że potwierdzić można jedynie zdarzenie, które już zaistniało, a nie zdarzenie które dopiero ma zaistnieć.

W konsekwencji, art. 19 ust. 4 ustawy o VAT winien być odczytywany jako wiążący powstanie obowiązku podatkowego z wystawieniem faktury dotyczącej usługi lub dostawy towarów uprzednio wykonanych przez podatnika (podkreśl. red.). (...)"

Od redakcji:

Odmienne stanowisko do zaprezentowanego w powyższym wyroku przedstawił WSA we Wrocławiu (wyrok z 5 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 1467/09 - orzeczenie prawomocne). Sąd ten uznał, że przepisy wyraźnie określają jedynie termin końcowy wystawienia faktury (tj. nie później niż 7. dnia od wykonania usługi/wydania towaru). W konsekwencji WSA we Wrocławiu uznał, że nie jest zatem zabronione wystawianie faktur wcześniej, z tym że jeżeli jednak podatnik taką fakturę wystawi, faktura ta spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w VAT.