A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 4 (795) z dnia 1.02.2013

Nie każdą wpłatę na poczet przyszłych dostaw trzeba opodatkować - wyrok WSA

Tylko wpłata na poczet skonkretyzowanej dostawy zobowiązuje do rozliczenia VAT.

(wyrok WSA w Rzeszowie z 20 listopada 2012 r., sygn. akt I SA/Rz 969/12 - orzeczenie nieprawomocne)

Od stałego kontrahenta spółka otrzymywała wpłaty na rachunek bankowy, które nie dotyczyły konkretnej dostawy towarów (były wpłacane na poczet przyszłych nieokreślonych dostaw, których wielkość w chwili wpłaty nie była znana). Kontrahent dotychczas nabywał tylko jeden towar (tu: obuwie), ale nie było wykluczone, że w przyszłości będzie nabywał inny (tu: odzież). Spółka uznała, że otrzymane wpłaty mają charakter gwarancyjny i nie zobowiązują do rozliczenia VAT. Minister Finansów miał jednak inne zdanie. Uznał bowiem, że jeżeli kontrahent nabywa jeden rodzaj towaru, to otrzymywane przez spółkę kwoty od tego kontrahenta winny być traktowane jako zaliczki mieszczące się w dyspozycji art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. W chwili dokonywania wpłaty możliwe jest bowiem określenie miejsca opodatkowania, przedmiotu i stawki podatku. Inaczej byłoby w przypadku, gdyby kontrahent nabywał rożne towary. Wówczas bowiem trudno byłoby wskazać, jakiej przyszłej dostawy wpłata dotyczy, dlatego w momencie jej otrzymania nie powstałby obowiązek podatkowy na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT i nie byłoby obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej.

WSA z kolei, który rozpatrywał tę sprawę, uznał, że obowiązek rozliczenia VAT występuje wówczas, gdy na poczet przyszłej dostawy otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę. Ponieważ ustawa o VAT nie definiuje pojęć zaliczka (przedpłata, rata, itp.), należy posłużyć się definicjami słownikowymi. Na tej podstawie uznano, że zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności. Zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego dokonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przedpłata to część ceny towaru lub usługi, wpłacona w celu uzyskania gwarancji jego zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. Wykładnia językowa zatem wskazuje, że aby zapłatę na poczet przyszłej należności uznać za zaliczkę, musi być ona powiązana z konkretną transakcją. Podobnie jest z przedpłatą, która jest częścią ustalonej ceny i wiąże się z transakcją w określonym terminie. W przedmiotowej sprawie natomiast dokonywanym wpłatom nie towarzyszyły żadne konkretne ustalenia, pozwalające na stwierdzenie, jakiego rodzaju towaru dostawa ma dotyczyć, jakiej ilości, ceny, wielkości zamówienia czy też jego wartości. Takie płatności zatem nie zobowiązują do rozliczenia VAT.

Od redakcji:

Podobne stanowisko w sprawie braku konieczności rozliczenia VAT od otrzymanych wpłat na poczet nieskonkretyzowanych dostaw zaprezentował ETS w wyroku z 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02, a także NSA w wyroku z 28 lipca 2009 r., sygn. akt I FSK 932/08 oraz WSA w Warszawie w wyrokach: z 11 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 1269/11 i z 11 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2418/11 (ostatni z tych wyroków jest nieprawomocny). Więcej na ten temat pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 16 z 1 czerwca 2012 r., w artykule pt. "Czy nadpłata zaliczona na poczet przyszłych dostaw podlega opodatkowaniu VAT?".