Nieodliczony VAT nie zawsze kosztem podatkowym

W przypadku gdy przedsiębiorcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, to wówczas racjonalne jest uznanie, że zaliczeniu do kosztów podatkowych nie podlega podatek od towarów i usług, zapłacony przy ich nabyciu. Stąd gdy podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego, ale z ostrożności zadecydował, że z prawa tego nie skorzysta, nie przysługuje mu prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej tego podatku.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Podatnik korzystający w prowadzeniu działalności gospodarczej z podatku liniowego jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach tej działalności wykonuje działalność mieszaną, tj. dokonuje sprzedaży usług medycznych zwolnionych z VAT i wynajmuje pomieszczenia - ta z kolei czynność opodatkowana jest stawką podstawową 23%. W oparciu o przepis art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT wyliczona proporcja za 2012 r. nie przekroczyła 2% (1,29%). Wnioskodawca uznał, że proporcja ta wynosi 0% i zdecydował o nieodliczaniu podatku naliczonego w ogóle. Nieodliczony podatek od towarów i usług, który chciał zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, odnosił się do wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą niedotyczących zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W przedstawionej sytuacji podatnik miał wątpliwości, czy może zaliczyć do kosztów firmowych nieodliczony podatek VAT od zakupów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą i sprzedażą mieszaną, czy też postępuje prawidłowo stosując zasadę ostrożności i wyłączając go z kosztów uzyskania przychodów.

ZDANIEM IZBY SKARBOWEJ:

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. Z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) tiret drugi ustawy o pdof wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest takim kosztem podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. W opinii fiskusa wskazane uregulowania należy interpretować w powiązaniu z przepisami ustawy o VAT.

Jak podkreślił organ podatkowy, zasadniczą cechą podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Skoro podatnikowi, co do zasady, przysługuje to uprawnienie, to racjonalne jest uregulowanie zawarte w ustawie o pdof o wyłączeniu z kategorii kosztów uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, uiszczonego przy ich nabyciu.

Inaczej jednak jest w przypadku, gdy przepisy ustawy o VAT pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego. Wówczas racjonalne jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów podatku naliczonego przy nabyciu towarów, z uwagi na to, że kwota tego podatku na podstawie przepisów ustawy o VAT nigdy nie zostanie podatnikowi zwrócona.

Z kolei w sytuacji, gdy podatnik utracił uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego w wyniku niedochowania rygorów wynikających z przepisów ustawy o VAT - wówczas brak jest podstaw prawnych do zaliczenia tego podatku do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc powyższego do analizowanego stanu faktycznego końcowo organ podatkowy przyznając rację podatnikowi rozstrzygnął jak wskazano na wstępie.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 12 września 2013 r., nr IPTPB1/415-362/13-4/AP)

Komentarz redakcji

W analizowanej sytuacji z jednej strony podatnikowi zasadniczo przysługiwało prawo do odliczenia VAT od zakupów służących czynnościom mieszanym, z drugiej jednak nie mógł odliczyć tego podatku, skoro zgodnie z ustawą o VAT uznał, że wskaźnik proporcji wynosi 0%. Przedstawione rozstrzygnięcie organu podatkowego nie jest odosobnione. Podobnie rozstrzygnął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2012 r., nr ITPB3/423-483/12/AW. Tym samym właśnie z ostrożności należałoby przyjąć, że gdy podatnik rezygnuje z prawa do odliczenia podatku VAT, kwota tego podatku nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, bez względu na motywację, jaką kierował się podatnik rezygnując z odliczenia.