A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 21 (848) z dnia 20.07.2014

Odliczanie VAT od wydatków na samochód specjalny, gdy podatnik nie posiada świadectwa homologacji

Skoro przy rejestracji pojazdu konieczne było przedłożenie wyciągu ze świadectwa homologacji (albo odpisu decyzji zwalniającej pojazd z homologacji), z którego wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, to w ramach ewentualnej kontroli podatkowej wystarczające powinno być przedstawienie dowodu rejestracyjnego, który potwierdza charakter pojazdu.

(wyrok NSA z 13 maja 2014 r., sygn. akt I FSK 884/13)

W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia w ww. wyroku fiskus zakwestionował podatnikowi prawo do odliczania całego VAT od wydatków na samochody specjalne (sanitarne i karetki), którego podatnik dokonał w październiku 2010 r. Organ podatkowy uznał, że zgodnie z wówczas obowiązującymi przepisami, VAT od wydatków na takie pojazdy podlegał odliczeniu w ograniczonym zakresie. Tylko bowiem od pojazdów specjalnych wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o VAT przysługiwało odliczenie pełne, a tam nie wymieniono pojazdów sanitarnych i karetek. W związku z tym odliczenia VAT należało - zdaniem fiskusa - dokonywać tak, jak od wydatków na samochody osobowe.

Sprawa trafiła do WSA, a potem do NSA. Sąd II instancji przywołał wyrok TSUE z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07 i na tej podstawie uznał, że ustawodawca po 30 kwietnia 2004 r. nie mógł wprowadzić ograniczeń w odliczaniu VAT szerszych, niż istniały przed przystąpieniem Polski do UE. Musi być bowiem zachowana tzw. zasada "stand still". W związku z tym, jeżeli w stosunku do użytkowanych przez podatnika pojazdów przysługiwało mu przed 1 maja 2004 r. odliczenie pełne, prawo do takiego odliczenia powinno mu przysługiwać także po tym dniu (do czasu zmiany przepisów, która nastąpiła z dniem 1 stycznia 2011 r.).

Powoływanie się na konieczność zachowania zasady "stand still" nie jest nowością - ta kwestia była najczęściej poruszana przy odliczaniu VAT od tzw. samochodów z kratką. W tym wyroku jednak na szczególną uwagę zasługuje inna kwestia, a mianowicie sposób udokumentowania, iż dany pojazd jest pojazdem specjalnym. Z przywołanego wyroku wynika, że w takim przypadku wystarczające powinno być okazanie dowodu rejestracyjnego. NSA przypomniał bowiem, że zgodnie z obowiązującym do 21 czerwca 2013 r. brzmieniem art. 72 ust. 1 pkt 3 Prawa o ruchu drogowym, rejestracji pojazdu dokonywało się na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji albo odpisu decyzji zwalniającej pojazd z homologacji, o ile były wymagane. Skoro zatem przy rejestracji pojazdu podatnik posiadał stosowne dokumenty potwierdzające, że samochód jest pojazdem specjalnym, to w toku ewentualnej kontroli w zakresie prawa do odliczenia VAT wystarczające powinno być przedłożenie dowodu rejestracyjnego, z którego wynika charakter pojazdu. Jeżeli organ podatkowy kwestionuje prawo do odliczenia VAT (w związku z brakiem świadectwa homologacji), powinien wykazać, że rejestracja pojazdu o takim charakterze nastąpiła przez organ rejestrujący bez wyciągu ze świadectwa homologacji albo odpisu decyzji zwalniającej pojazd z homologacji.

Wyrok ten dotyczył wprawdzie "starego" stanu prawnego, ale może on być pomocny także przy stosowaniu obecnie obowiązujących przepisów. Ustawodawca bowiem w niektórych przypadkach uzależnia prawo do odliczania całego VAT od tego, aby fakt spełnienia ustawowych warunków wynikał z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym (co do ładowności pojazdu, liczby miejsc/siedzeń czy potwierdzenia, że pojazd jest pojazdem specjalnym - patrz: art. 86a ust. 9 pkt 3 ustawy o VAT czy art. 12 ust. 3 ustawy nowelizującej z 7 lutego br.). Podatnicy mają jednak wątpliwości, czy powyższe powinno wynikać koniecznie ze świadectwa homologacji (którego często nie posiadają), czy może wynikać jedynie z dowodu rejestracyjnego. Przyjmując argumentację przedstawioną przez NSA, można byłoby uznać, że wystarczające powinno być posiadanie dowodu rejestracyjnego, z którego wynikają stosowne informacje.